4.8 Ukukuma Kuli Lesa

Nga umuntu mu cifyalilwa alikwata 'umweo ushifwa', wene alepatikishiwa ukukwata ukwakuya kumo ukwa pee na pee - nalimo mu cifulo ca cilambu nangu ica kukandwa. Ici calanga ukuti umuntu onse alikuma kuli Lesa. Mu kupusanako, ifwe natulanga ifyo Baibele asambilisha ukuti mu cifyalilwa umuntu apalana ne nama, ukwabula ukukaanafwa mukati kakwe. Lelo, abantu bamo balipeelwa isubilo lya mweo wa pee mu Bufumu bwakwa Lesa. Cene cilingile ukuba apabuuta ukuti te muntu onse uwaikalapo no mweo akabuushiwa ukufuma ku bafwa; pamo nge nama, umuntu alekala no mweo no kufwa, ku kubola mu lukungu. Nomba pantu kukaba ubupingulo, na bamo ukusekwa na bambi ukulambulwa no mweo wa pee, ifwe tuli no kusondwelela ukuti kukaba ibumba limo pakati ka bantunse ilikabuushiwa ukufuma ku bafwa ku kupingulwa no kulambulwa.

Nga umuntu umo akabuushiwa ukufuma ku bafwa nangu iyoo cili kuli wene ngacakuti alikuma ku bupingulo. Icishinte ca bupingulo bwesu cikaba kufyo ifwe twaasuka ku kwishiba kwesu kwa cebo cakwa Lesa. Kristu alondolwele: ''Wene uwakaana ine, no kukaanapokelela amashiwi yandi, nakwata cimo icikapingula wene: icebo cintu ine nasosa, cimo cine cikapingula wene mu bushiku bwa kupelekesha'' (Yohane 12:48). Eico abo abashaishiba nangu ukwiluka icebo cakwa Kristu, kabili tabakwete ishuko lya kupokelela nangu ukukaana wene, tabakakume ku bupingulo. ''Ifyo abengi babembuka ukwabula (ukwishiba) amafunde (yakwa Lesa), ifyo fine kabili bakaloba ukwabula amafunde: na ifyo abengi babembuka mu mafunde (ekutiila ukwishiba yene), ifyo fine bakapingulwa ku mafunde'' (Abena Roma 2:12). Eico abo abashaishiba ifintu Lesa afwaya bakaloba nge nama; ilyo abo mu kwishiba batoba amafunde yakwa Lesa balekabila ukupingulwa, kanshi kubuushiwa ukufuma ku bafwa ku kumona ubupingulo bulya.

Mu cinso cakwa Lesa ''ulubembu talupendwa ilyo takuli amafunde''; ''ulubembu e kupula kwa mafunde (yakwa Lesa)''; ''ku mafunde kuli ukwishiba kwa lubembu'' (Abena Roma 5:13; 1 Yohane 3:4; Abena Roma 3:20) Eico ukwabula ukwishiba amafunde yakwa Lesa ngefyo yasokololwa mu Cebo Cakwe, ''ulubembu talupendwa'' ku bantu, kabili bene tabakapingulwe nangu ukubuushiwa ukufuma ku bafwa. Eico abo abashaishiba Icebo cakwa Lesa bakashala nabafwa, nge fikaba inama ne filimbwa, pa kumona ukuti bene bali mu cifulo cimo cine. ''Umuntu u...ushailuka, ali nge nama ishiloba'' (Amalumbo 49:20). ''Nge mpanga bene babiikwa mu nshiishi'' (Amalumbo 49:14).

Eico cene nipa kukwata ukwishiba kwa nshila shakwa Lesa e cilenga ifwe ukukuma kuli Wene pa micitile yesu kabili cifwaya ukubuuka kwesu ukufuma ku bafwa no kumoneka pa cipuna ca bupingulo. Eico cene cilingile ukwilukwa ukuti cene tacili cakuti abalungami beka nangu abo ababatishiwa e bakabuushiwa ukufuma ku bafwa, lelo bonse abakumine kuli Lesa pa mulandu wabo uwakwishiba Wene. Ici cikomo ca Malembo icibwekeshiwapo ilingi:-

- Yohane 15:22 alanga ukuti ukwishiba kwa Cebo kuleta ukukumako: ''Nga ine (Yesu) nshaishile no kusosa kuli bene, bene tekuti bakwate ulubembu: lelo nomba bene tabakwete cakufimbana ('umwakulesesha') pa lubembu lwabo''. Abena Roma 1:20,21 alanda umusango umo wine ukuti ukwishiba Lesa kusha abantu ''ukwabula icakuleseshamo''.

- ''Eico umuntu onse uwaumfwa, no kusambilila kuli Tata...ine (Yesu) nkeemya wene pa bushiku bwa kupelekesha'' (Yohane 6:44,45).

- Lesa eka ''apisha amenso bwangu'' pa micitile ya abo abali abatuutu icine cine ne nshila Shakwe. Abo abaishiba inshila Shakwe, Wene alamona no kwenekela ubwasuko (Imilimo 17:30).

- ''Umubomfi ulya, uwaishibe ukufwaya kwakwa shikulu wakwe, no kukaanaipekanya umwine, nangu ukucita umwalola ukufwaya kwakwe, akapumwa na membya ayengi. Lelo wene uushaishiibe, no kucita ifintu ifyawamina amembya, akapumwa na membya ayanono (e kulangilila ukushala uwafwa). Pantu kuli onse ukwapeelwa ifingi, kuli wene kukafwaikwa ifingi: na kuli uyo abantu babikako ifingi, kuli wene bene bakafwayako ifyacilapo'' (Luka 12:47,48) - bushe nishani Lesa ukucishamo ubwingi ifyo fine?

- ''Eico kuli wene uwaishiba ukucita icisuma, no kukaanacita cene, kuli wene cene lubembu'' (Yakobo 4:17).

- Ukukuma kwakwa Israele kuli Lesa ukwaibeela kwali pa mulandu wa fyakusokolola Fyakwe kuli bene ukukuma ku Mwine (Amose 3:2).

- Pamulandu we sambilisho ili ilya kukuma, ''cene caliwemeko kuli bene (abo panuma abapilibuka ukufuma kuli Lesa) ukukaanaishiba inshila ya bulungami, ukucila, panuma bene baishiba yene, ukupilibuka ukufuma kwi funde lya mushilo ilyapeelwe kuli bene'' (2 Petro 2:21). Amashiwi ayalingile yambi yakumbinkanya: Yohane 9:41; 3:19; 1 Timote 1:13; Hosea 4:14; Amalango 1:39.

Ukwishiba kwakwa Lesa kulenga ifwe ukukuma ku bupingulo, cene cakonka ukuti abo abashili na kwishiba uku tabakabuushiwe ukufuma ku bafwa, pa kumona ukuti bene tabalekabila ukupingulwa, no kuti ukubula kwa kwishiba kwabo kulenga bene ''ukupalana ne nama ishiloba'' (Amalumbo 49:20). Kuli ifilangililo ifyalinga ifyakuti te bonse abaikalapo no mweo abakabuushiwa ukufuma ku bafwa:-

- Abantu ba luko lwa kale lwa Babiloni ''tabakeeme'' panuma ya mfwa yabo pantu bene bali batuutu kuli Lesa wa cine (Yeremia 51:39; Esaya 43:17).

- Esaya aikoseleshe umwine: ''Mwe Yehoba Lesa wesu (wakwa Israele), bashikulu bambi pa mbali na imwe balikwata amaka pali ifwe (e kulangilila abaPelishiti na bena Babiloni)...Bene balifwa, bene tabakeekale na mweo (libili); bene balifwa, bene tabakeeme... ukwibukisha kwabo konse ukuloba'' (Esaya 26:13,14). Mona pano ukukonkomesha kutatu pa kukaanabushiwa kwabo ukufuma ku bafwa: ''Tabakeekale na mweo (libili)...tabakeeme...ukwibukisha kwabo konse ukuloba''. Mu kupusanako, Israele alikwete isubilo lya kubuuka ukufuma ku bafwa pa mulandu wa kwishiba kwabo kwakwa Lesa wa cine: ''Abantu bobe abafwa (bakwa Israele) bakekala no mweo, pamo no mubili wandi uwafwa bene bakeema'' (Esaya 26:19).

- Ukusosa pamulandu wa bantu bakwa Lesa Israele, ifwe twaebwa ukuti pa kubwela kwakwa Kristu, ''abengi ba muli bene abalala mu lukungu lwa mushili bakabuuka, bamo ku mweo wa muyayaya, na bamo ku nsoni no kusuulwa kwa muyayaya'' (Daniele 12:2). Eco ''abengi'', lelo te bonse, ba mu baYuda bakabuushiwa ukufuma ku bafwa, ukulingana no kukuma kwabo kuli Lesa nga abantu Bakwe abasalwa. Abo muli bene abali batuutu icine cine ku kwishiba Lesa wabo wa cine ''bakawa, no kukaanaima libili'', pa kumona ukuti bene tabali na maka ya kusanga ''icebo cakwa Yehoba'' (Amose 8:12,14).

WE HAVE NOW LEARNT THAT:-

IFWE NOMBA TWASAMBILILA UKUTI:-

1. Ukwishiba kwa Cebo cakwa Lesa kuleta ukukuma kuli Wene.

2. Beka abakumineko e bakabuushiwa ukufuma ku bafwa no kupingulwa.

3. Eico abo abashaishiba Lesa wa cine bakashala abafwa nge nama.

Ifishinka fya kusondwelela uku fyauma impumo ikalamba pa cilumba ca muntunse na fintu ifwe mu cifyalilwa twingasalapo ukutetekela: imintapendwa ya bantu, pali nomba no kupula mu nshita sha kale pamo, abali batuutu ku Mbila nsuma ya cine; amashilu, abashili na maka ya kwishiba imbila ya Baibele; utunya na bana banono abafwa intanshi tabalakula ku kwishiba Imbila nsuma; amabumba aya yonse yali mukati ke bumba lya abo abashakwete ukwishiba kwa cine kwakwa Lesa, kabili eico tabakumine kuli Wene. Ici capilibula ukuti bene tabakabuushiwe ukufuma ku bafwa, imikalile ya bafyashi babo iya bumupashi taikweteko umulimo. Ici mu kupwililika cabutukila ku kupinkana no kufwaya kwa buntu na fyonse ifya kukabila no kumfwa kwa cifyalilwa; nomba ukunakila kwa cine ku Cebo cakwa Lesa ica cine conse, ukubikapo no kutontonkanya kusuma ukwakunakila ukwa musango wesu fweka, kukatungulula ifwe ku kupokelela icine ca ici. Ukulingulula kwa cine ukwa fishinka fya kwishiba kwa muntunse, nangu fye ukwabula ukutungulula kwa Malembo, nako kuletungulula ku kusondwelela ukuti tekuti kube isubilo lya mweo wa kuntanshi ku mabumba ayalumbwilwe pa mulu.

Ukwipusha kwesu ukwa nshila shakwa Lesa mu milandu iyi kwafuma mu nshila apakalamba: ''We muntu, niwe nani u utaalikana na Lesa?'' (Abena Roma 9:20). Ifwe kuti twasuminisha ukufilwa ukwiluka, lelo ifwe tatufwile ukushinina Lesa palwa bupondamishi bwa bupingushi nangu ububifi. Ukusontelela ukuti Lesa kuti mu nshila imo aba uwabula ukutemwa nangu mu cilubo kwaisula inshila ya busanso bwa kumona Lesa nga Lesa wa maka yonse, Wishi kabili Kalenga u usunga ifibumbwa Fyakwe mu nshila iishalungama iishilolelemo. Ifyalembwa palwa mfumu Dabidi ukulufya akanya kakwe fyakubelenga ifyakwafwa; 2 Samwele 12:15-24 alemba ifyo Dabidi apepele sana pa kana aka lintu kali no mweo, lelo wene mu kwiluka asuminishe icakupelekesha ca mfwa yakako: ''Ilyo umwana acili no mweo, ine nalekele ukulya no kulila: pantu nalandile, Bushe ni nani uwingalanda nalimo Lesa akaba ne cikuuku kuli ine, ukuti umwana ekale no mweo? Lelo nomba wene nafwa, bushe mulandu nshi ine ndelekela ukulya? Bushe kuti ine nabwesha wene libili?...wene takabwele kuli ine''. Elyo Dabidi asansamwishe umukashi wakwe, no kukwata umwana umbi bwangu bwangu.

Icakupelekesha, cene cili no kulandwa ukuti abantu abengi, pa kwishiba isambilisho ili ilya kukuma kuli Lesa, batontonkanya ukuti bene tabalefwaya ukunonka ukwishiba ukwingi palwa Wene epali bene basanguka abakumako kuli Wene no bupingulo. Nomba mu musango umo cene cilemoneka ukuti abantu ba musango uyu bali abakumako kale kuli Lesa, pa kumona ukuti ukwishiba kwabo ukwa Cebo cakwa Lesa nakucita bene ukwiluka kwa cishinka cakuti Lesa alebomba mu myeo yabo, ukupeela bene ukwampana na Wene ukwa cine.

Cene lyonse cifwile ukwibukishiwa ukuti ''Lesa E kutemwa'', Wene ''talefwaya ukuti umuntu nangu umo akalobe'', kabili ''apeele Umwana Wakwe uwafyalwa eka, ukuti uyo onse uutetekela pali wene talingile ukuloba, lelo ukukwata umweo wa muyayaya'' (1 Yohane 4:8; 2 Petro 3:9; Yohane 3:16). Lesa alefwaya ifwe ukuba mu Bufumu Bwakwe.

Umucinshi wa musango uyu ne shuko e fileta ukukumako. Nomba ifi tafyapekanishiwa ukuba ifyafinisha nangu ifyakutitikisha pali ifwe; nga ifwe twalitemwa Lesa icine cine, ifwe tukeshiba ukuti ukupeela Kwakwe kwe pusukilo te cilambu cakuileta fye pa milimo imo isuma, lelo kufwaya kwa kutemwa pa lubali Lwakwe ukucita conse ico Wene engacitila abana Bakwe, ukupeela bene umweo wa pee wa nsansa, ukupitila mu kwishiba kwa musango Wakwe wa cipeshamano.

Lintu ifwe twaisa ku kwishiba no kumfwa ubwite bwakwa Lesa kuli ifwe ukupitila mu Cebo Cakwe, ifwe tukeeluka ukuti ilyo ifwe twenda ukupula mu mabumba, Lesa alamona ifwe na maka ayaibeela, ukusakamana ukufwaya ifilangililo fya kwasuka kwesu ku kutemwa Kwakwe, ukucila ukulolela ifwe ukufilwa ukwikala ukwalingana no kukumako kwesu. Takuli inshita ilyo ilinso lilya ilya kutemwa lifuma pali ifwe; takuli inshita ilyo ifwe twingalaba nangu ukucitulula ukwishiba kwesu palwa Wene pamulandu wa kupeela umubili wa munofu, ubuntungwa ukufuma ku kukuma kuli Lesa. Eico mukupilibula, ifwe kuti twasekelela kabili tulingile ukusekelela mu kupalamina ukwaibeela kuntu ifwe twakwata kuli Lesa, no kutetekela mu bukulu bwa kutemwa Kwakwe, ukuti ifwe lyonse tufwaye ukwishiba ifingi palwa Wene, ukucila ifinono. Ukutemwa kwesu ukwa nshila shakwa Lesa, no kukabila ukwishiba shene, ukuti ifwe twingapashanya Wene bwino bwino, kulingile ukufumyapo ukutiina kwesu kwa cifyalilwa ukwa bumushilo Bwakwe ubwapulamo.