Cakulundapo 7: ''Imwe mukapokelela ica bupe ca Mupashi wa Mushilo'' (Imilimo 2:38).

Petro ashimike kwi bumba lya bantu likalamba pa Pentekoste, ukusondwelela pa kupaapaata mu vesi 38 ukulapila, ukubatishiwa no kupokelela ica bupe ca Mupashi wa Mushilo. Uku kusontelela ku ca bupe ca mupashi wakwa Lesa kuli mu mashiwi ya batumwa abakwete ukubomfya ifya bupe filya mu kusosela mu ndimi kwi bumba, ukulondolola ukuti pa kucita filya bene balepeela ukufikilisha kwa busesemo bwakwa Yoele palwa kupeela kwa fya bupe fyacisungusho (Imilimo 2:16-20). Eico cene ca mano ukutunganya ukuti Petro alelaya ifya bupe fyacisungusho ifya mupashi kwi bumba lilya lya baYuda abo abaumfwile kuli wene. Ibumba lilya lyali lya baYuda, te Benafyalo (Imilimo 2:5). Ubusesemo bwakwa Yoele bwa kupeela kwa fya bupe bwakumine mu kutendeka ku baYuda. Eco Petro alondolola umulandu kuli bene: ''icilayo ici cili kuli imwe, na ku bana benu'' (Imilimo 2:39), nalimo ukusonta ku busesemo bwakwa Yoele ukuti umupashi wali no kupeelwa ku baYuda na ku bana babo (Imilimo 2:17 pashanya Yoele 2:28-32). Kabili pano kuti paba ukulosha mukuti icilayo ca ifi fya bupe fyacisungusho cali fye kuli isho nkulo shibii - balya abaumfwile kuli Petro, na bana babo.

Ifwe twalanga ukuti pa mpela ya myaka ya mwanda wa ntanshi (ekutiila nalimo pa myaka 70 panuma ya kusosa kwakwa Petro), ifya bupe fyalipwile. Ici naco cileshininkishiwa ne fyalembwa fya malyashi ya kale. Mu nshita ya isho nkulo shibili ifya bupe fya mupashi fyali no kusangwa na ku Benafyalo pamo: ''Na kuli bonse abali ukutali, abo bonse Shikulu Lesa wesu akeeta'' (Imilimo 2:39). Mona ifyo Abenafyalo balondololwa nga ''abo abali ukutali'' muli Abena Efese 2:14-17.

Lelo, kuli umulandu usuma uwakutetekela ukuti filya ifyacitike mu Imilimo 2 fyali kufikilisha kunono kwa yalya mashiwi yakwa Yoele 2. Ukufikilisha kukalamba kukaba ilyo Israele akacandililwa kabili impuka ya balwani ikonaulwe (Yoele 2:20), kabili ilyo Israele akalapila no kwikala mwi senge lya nsansa na Lesa (2:27). ''Kabili cene cikeesapita panuma (ekutiila panuma ya ifi), elyo ine nkapongolola umupashi wandi...'' (Yoele 2:28). Takuli kanofye panuma ya ifi fyonse ifyantanshi nafimoneka elyo ifwe twingafwaya ukufikilisha kumbi kwa mashiwi yakwa Yoele, ukufumyako kulya kufikilisha kunono kuntu kwamwenwe pa bushiku bwa Pentekoste ngafintu calondololwa mu Imilimo 2.

Icilayo ca kupokelela ica bupe ca mupashi panuma ya lubatisho, kuti na nomba cabelengwa no kulosha kuli ifwe lelo. Kuli Umupashi umo, lelo kuti wene wasokololwa mu nshila shalekanalekana (Abena Korinti 12:4-7; Abena Efese 4:4). Mu myaka ya mwanda wa ntanshi ici cali mukupitila mu fya bupe fyacisungusho; nomba apo fyene fyalifumishiwapo cene cili fye icalungama ukumona ukufikilisha kwa ici cilayo ca ''ca bupe ca Mupashi'' mu nshila imbi. Ici ''ca bupe ca Mupashi wa Mushilo kuti calosha ku 'ca bupe icili e Mupashi wa Mushilo', nangu ku 'ca bupe ico Umupashi wa Mushilo usosapo' - ekutiila ica bupe ca kwelela ne pusukilo fintu icebo cakwa Lesa icaputwamo no Mupashi calaile. Kuli ifilangililo ifingi ifya kubomfya kwe shiwi lyakuti ''ca'' nangu ''kwa'' ('ukubomfya kuti kwafula', kano ukusambililapo). ''Ukwishiba kwakwa Lesa'' (Abena Kolose 1:10) kuti kwalola mukuti ukwishiba kuntu Lesa akwata, nangu ukwishiba pali Lesa. ''Ukutemwa kwakwa Lesa'' no ''kutemwa kwakwa Kristu'' (1 Yohane 4:9; 3:17; 2 Abena Korinti 5:14) kuti kwalola mukuti ukutemwa kuntu Lesa na Yesu bakwata pali ifwe; nangu ukutemwa kuntu ifwe twakwata pali bene. ''Icebo cakwa Lesa'' kuti calola mukuti icebo ca pali Lesa, nangu icebo icafumine kuli Lesa. Ica bupe ''ca'' Mupashi wa Mushilo eico kuti calosha ku ca bupe cintu Umupashi wa Mushilo ulenga ukubapo kabili usosapo, pamo pene na ku ca bupe icilimo amaka ya Mupashi wa Mushilo.

THE GIFT OF THE SPIRIT: FORGIVENESS?

ICA BUPE CA MUPASHI: KWELELA?

Abena Roma 5:16 na 6:23 alondolola ipusukilo nge ''ca bupe'' - ukuleta ukupashanya ne ''ca bupe'' ca Mupashi mu Imilimo 2:38. Icine cine Imilimo 2:39 imoneka ukulanda pali Yoele 2:32 palwe pusukilo kwati ili e lyali ca bupe ca Mupashi. Ukulosha kwakwa Petro ku ca bupe calailwe ukuba kuli abo ''abali ukutali'' casonta kuli Esaya 57:19: ''Umutende (na Lesa ukupitila mu kwelela) ku muntu u uli ukutali''. Abena Efese 2:8 nao alondolola ica bupe ukuba ipusukilo, ukulanda ukuti ''ku Mupashi umo (ica bupe ici) ifwe bonse natukwata inshila ya kuli Shifwe'' (2:18). Ici casuminishiwa kabili ne cishinka cakuti Abena Efese 2:13-17 nao alesonta kuli Esaya 57:19: ''Imwe inshita shimo mwe baali ukutali nomba mwacitwa abali mupepi no mulopa wakwa Kristu. Pantu Wene e mutende wesu...(uyo) aishile no kushimika umutende kuli imwe mwe baali ukutali''. Esaya 30:1 aseka abaYuda pa kufwaya ukwelela mu nshila yabo abene ukucila mu ca bupe ca Mupashi wakwa Lesa: bene ''bafimbana ne cakufimbana (ukuwikishanya), lelo te ca Mupashi wandi, pakuti bene balundeko (ukucila ukufumyako) ulubembu ku lubembu''. Esaya 44:3 alondolola ukwelela kwakwa Israele ku nshiku sha kuntanshi mu musango umo wine: ''Ine nkapongolola...mulamba pa mushili uwauma (ukubulwa umupashi - Esaya 53:2): Ine nkapongolola Umupashi Wandi pa lubuto lobe, ne paalo lyandi pa bufyashi bobe''. Ipaalo lya lubuto lwakwa Abrahamu lili mu kwelela kwabo ukupitila muli Kristu (Imilimo 3:25,26) - uko pano kulelinganishiwa ku kupongolola kwa mupashi pa baYuda. Iyi apabuuta e nsoselo yakwa Yoele 2 na Imilimo 2. Abena Galatia 3:14 abika fyonse ifi mu mashiwi ayengi nganshi: ''Ukuti ipaalo lyakwa Abrahamu (ukwelela) lise pa Benafyalo ukupitila muli Yesu Kristu; ukuti ifwe twingapokelela icilayo ca Mupashi''. Eco 1 Abena Korinti 6:11 asosa ulwa kuba abasambwa ukufuma ku membu shesu ''no mupashi wakwa Lesa wesu''. Kuli ukulinganya muli Abena Roma pakati ka ifwe ukupokelela ''icikuku...ukuwikishanya...umupashi'' (1:5; 5:11; 8:15), ukulanga ukusuntikana pakati ka ca bupe (''icikuku'') ca Mupashi no kwelela uko ukutungulula ku kuwikishanya. Cene calikosa ukushimikisha ifyo Icipingo Cipya cikuula pa nsoselo no kusambilisha kwa Cipingo ca Kale, no kucila mu kumona intanshi pa kubelenga no kufunda kwa baYuda kuntu amakalata yali no kukwata. Inshita ishingi mu mabuku yakwa Mose na Yoshua Lesa alaya ukupeela icalo ku bantu Bakwe - ''icalo ico Yehoba Lesa obe alepeela kuli iwe ku kukwata cene'', iyi ni nsoselo iyaishibikwa. Icalingana ne calo ici mu cipingo cipya lipusukilo; eico ili e ca bupe cakwa Lesa nomba mu kulolela, pamo no kwelela kwa membu.

Abena Galatia 3:2,5 ukupashanya 3:8-11, alinganya ukupokelela kwa mupashi no kupokelela amapaalo yakwa Abrahamu aye pusukilo no kwelela.''Icilayo ca mupashi'' (Abena Galatia 3:14) casoselwa mu mashiwi ya filayo kuli Abrahamu.

Petro aipwishe abaYuda ukulapila intanshi ta balapokelela ca bupe; ici cali no kusankana ne pepo lya muntu umwine. Kwamoneka umulandu wa kutetekelo kuti ica bupe ca Mupashi cili e nshila ya kulondolwelamo ipepo ilya asukwa. Ukupeela kwa ''fintu ifisuma kuli abo abaipusha'' mwi pepo e cimo cine ngo kupeela kwa (ca bupe) Umupashi wa Mushilo (Mateo 7:11) pashanya Luka 11:13). Abena Filipi 1:19 alinganya ''Ipepo lyenu, no kupeela kwa Mupashi wakwa Yesu Kristu''. Umusango umo wine, 1 Yohane alanda ukuti ifwe twalipeelwa Umupashi nge cafuma mu kunakila kwesu ku mafunde; vesi 22 alanda ukuti ukunakila ku mafunde ayo kulenga amapepo yesu ukwasukwa. Eco ukupama kwesu kuli mu kumfwikwa kwa mapepo yesu (1 Yohane 5:14) elyo na mu kukwata Umupashi (1 Yohane 3:21,24; 4:13), pakumona ukuti ishi nsoselo shili ishalingana. Ukusambilila pe shiwi lya ciGreek 'charis', ilingi ilipilibulwa ''icikuku'', kulelanga ukuti lyene ilingi libomfiwa mu kusuntikana ne ca bupe ca Mupashi.

''Ukupitila mu cikuku (ica bupe) cakwa Shikulu Yesu Kristu ifwe tukapusushiwa''(Imilimo 15:11). Lelo umusango wa ''cikuku'' ilingi ulesuntikana ne pepo ilya asukwa (pamo ngefi Ukufuma 33:12; 34:9; Impendwa 32:5; Amalumbo 84:11; 2 Abena Korinti 12:9; Aba Hebere 4:16; Yakobo 4:6 pashanya vesi 3). Sekaria 12:10 asosa palwa bushiku bwa kupelekesha ubwa kupongolola kwa ''mupashi wa cikuku kabili uwa kupaapaata'' pa baYuda. Ici casoswa mu bwipi ifyo ifwe tule esha ukulondolola - ukuti ipepo (''ukupaapaata'') lileta ica bupe ca mupashi mu musango wa kwelela, no kuti uku ukupeela kwa mupashi ku kwasuka ipepo kwamonekela mu kulapila kwa baYuda ba mu myaka ya mwanda wa ntanshi na mu nshiku sha kupelekesha. Mu musango umo wine Paulo asosa ulwa, ''Ifya bupe no bwite bwakwa Lesa'' ku kulapila no kwelela (Abena Roma 11:29).

THE COMFORTER

KASANSAMUSHA

Umusango umo wine kuti wabomfiwa ku cilayo cakwa Kasansamusha mu ma chapta yakwa Yohane 14 na 16. Mu kutendeka ici casontele ku maka ya fisungusho ayapeelwe ku basambi, kuli abo kwapeelwe icilayo intanshi, kabili kuti caba pamo kuli ifwe mu musango ushili wa fisungusho. Ifya bupe fyali no ''kuleta ifintu fyonse ku kwibukisha kwenu, fyonse ifyo ine nalanda kuli imwe''. (Yohane 14:26), nalimo ni pa kupeela amaka ya kulemba ifyalembwa fya Mbila nsuma. Ishiwi lya ''kwibukisha'' iline lyeka lyasonta ku musango wa fisungusho uwa cilayo cakwa Kasansamusha ukuba ku basambi, abo abaikele na Yesu mu nshita ya mulimo wakwe. Bene beka fye e bengakwata amashiwi yakwa Yesu ukuletwa ku kwibukisha mu mano yabo na Kasansamusha. Insoselo ya filayo fyakwa ''Kasansamusha'' ilesonta pamo ku maka ya Baibele uwapwililika. Eico kuti ifwe twasondwelela ukuti ifi filayo fimbi ifya mupashi fyafikilishiwe mu musango wa fisungusho mu myaka ya mwanda wa ntanshi, lelo nomba filebomba kuli ifwe mu kumoneka kwa mupashi ukupitila mu Cebo cakwa Lesa icalembwa muli Baibele.

Cene, kwena, ca cine icakuti umupashi wakwa Lesa wasokolwelwe ukupitila mu cebo calembwa mu nshita sha kale, lelo ici cali fye kusokolola kwa lubali nga kupashanya ku cituntulu (''ukupwililila'') cintu ifwe nomba tukwete mu Cebo cakwa Lesa icapwililika (1 Abena Korinti 13:9-13). Ici cakonka ukufuma muli ici icakuti ta kwingaba ukusokolola kumbi ukwalembwa ukufuma kuli Lesa panuma ya kufumishiwapo kwa fya bupe pa kupwilishisha kwa Cipingo Cipya. Ukulanda kwe Buku lyakwa Mormoni ne fyacitwa fimbi ifya musango uyu, filosha mukuti Baibele ena tali kusokolola kutuntulu - kuntu ukukaanabapo kwa fya bupe fya Mupashi mu nshiku shino kuleshininkisha ukuti ena efyo ali. Nga ifwe tuli no kubomfya nganshi ubutuntulu bwa kusokolola kwakwa Lesa muli Baibele, ifwe tufwile ukubomfya iciputulwa ca Baibele conse, Icipingo ca Kale pamo ne Cipingo Cipya, elyo fye umuntu wakwa Lesa enga tendeka ukuba uwapwililika ukulingana no butuntulu bwakwa Lesa, ubwasokololwa mu Cebo.