2.4 Ukufumishiwapo Kwa Fyabupe

Ifya bupe fya cisungusho ifya mupashi wakwa Lesa fikabomfiwa kabili na batetekela pa mulandu wa kupilibula isonde ili ililipo ukuba Ubufumu bwakwa Lesa, panuma ya kubwela kwakwa Kristu. Ifya bupe eico fileitwa ''amaka ye sonde (inshita) ilileisa'' (Aba Hebere 6:4,5); na Yoele 2:26-29 alondolola ukupongololwa kukalamba kwa fya bupe fya mupashi panuma ya kulapila kwakwa Israele. Ici cishinka cakuti ifya bupe ifi fikapeelwa ku batetekela pa kubwela kwakwa Kristu e cishininkisho cakumanina icakuti fyene ta filakwatwa nomba - pakumona ukuti ku mwina Kristu onse u uli na menso ayaisuka ku Malembo na ku filecitika mwi sonde pamo, ukubwela kwakwa Shikulu icine cine kufwile ukuba bwangu (mona Appendix 33).

Kuli ubusesemo bwa muli Baibele apabuuta ubwakuti pa nshita imo pakati ka myaka ya mwanda wa ntanshi, lintu ifya bupe fyakwetwe, elyo no kubwela kwa cibili, ifya bupe fyali no kufumishiwapo:-

''Nangu kube amasesemo, yene yakapwa; nangu kube indimi, shene shikaleka; nangu kube (ica bupe ca) kwishiba, kwene kukapita. Pantu ifwe twaishiba lubali, kabili ifwe tusesema lubali. Lelo ilyo cilya icili icapwililila caisa, lyene cilya icili lubali cikapwa'' (1 Abena Korinti 13:8-10). Ifya bupe ''fya nshita inono'' (G.N.B.).

Ifya bupe fya mupashi ifyakwetwe mu myaka ya mwanda wa ntashi, fyali no kufumishiwapo ''ilyo cilya icapwililila caisa''. Ici tekuti cibe kwisa kwa cibili kwakwa Kristu, pakumono kuti pa nshita ilya ifya bupe fikapeelwa kabili. Ishiwi lya ciGreek ilyapilibulwa ''icapwililila'' mu kushikimika lipilibula 'cilya icili icaisula nangu icapwishishiwa'; cene ta cipilibula fye icintu cimo icabulo lubembu. Icintu ici icapwishishiwa cali no kubuule cifulo ca kwishiba lubali kuntu Abena Kristu ba ntanshi bakwete pa mulandu wa ca bupe ca busesemo.Ibukisha ukuti ubusesemo bwali ca bupe ca kusosa icine ifyebo fyaputwamo fyakwa Lesa; ifyalembwa fya fyebo filya e fyapanga Baibele.

Mu myaka ya mwanda wa ntanshi, uwatetekela aishibe fye iciputulwa ca Cipingo Cipya ngefyo ifwe twaishiba cene. Wene aleumfwa ifyebo fimo fya busesemo ukufuma ku bakalamba ba lukuta lwakwe pa milandu ya mikalile yalekanalekana; wene aishibe ifyali imikalile yakwa Yesu, kabili pamo no kumfwa ukubelengwa kwa kalata umo nangu yabili yakwa Paulo. Nomba lintu ukulembwa kwa fyebo fya busesemo kwapwishishiwe no kusabankaniwa, takwali kukabila kwa kukwata kabili ica bupe ca busesemo. Cilya icali icapwishishiwa, kabili icabuulile icifulo ca mulimo wa fya bupe fya mupashi, eico cali e Cipingo Cipya icapwishishiwa:-

''Amalembo yonse yapeelwa pa kuputwamo kwakwa Lesa, kabili ya mulimo kwi sambilisho, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda mu bulungami: ukuti umuntu wakwa Lesa abe uwapwililila (ukupwishishiwa)'' (2 Timote 3:16,17).

Cilya icilenga ukupwililila, nangu ukupwishishiwa, e ''malembo yonse''; eico panuma lintu ''amalembo yonse'' yaputilwemo no kulembwa, ''cilya icali icapwishishiwa'' caishile, ne fya bupe fya cisungusho fyalifumishiwepo.

Abena Efese 4:8-14 nomba yaingila bwino mu ncende ku kupwishishisha bwino bwino ubwile:-

''Ilyo wene (Yesu) aninine pa mulu (ku mulu), wene ...apeele ifya bupe (fya mupashi) ku bantu...ku kukula kwa mubili wakwa Kristu: tusuke ifwe bonse twise mukati (muli) buumo bwa citetekelo (e kutiila icitetekelo ici cimo), no kwishiba kwa Mwana wakwa Lesa, mu muntu uwapwililila...ukuti ukufuma nomba ifwe twiba abaice, abasensenunwa, no kusendwa no mwela onse we sambilisho.''

Ifya bupe fya mu myaka ya mwanda wa ntanshi fyali no kupeelwa asuke afikepo umuntu uwapwililila, nangu uwakula, na 2 Timote 3:16,17 alanda ukuti ''umuntu wakwa Lesa (aba) uwapwililila'' ukupitila mu kupokelela ukutungulula kwa ''malembo yonse''. Abena Kolose 1:28 asambilisha pamo ukuti 'ukupwililila' kwishila mu kunakila Icebo cakwa Lesa. Ilyo Amalembo yonse yakwatwa, takuli kabili umwakubepesha pa kuba uwafulungana no bwingi bwa masambilisho ayapeelwa ne filonganino fyalekanalekana. Kuli fye Baibele umo, elyo ngefyo ''Icebo cenu e cine'' (Yohane 17:17), ukupitila mu kusambilila ifyo ifyalembwamo kuti ifwe twasanga ''buumo bwa citetekelo'', ici cimo ico Abena Efese 4:13 asosapo. Abena Kristu ba cine eico balifika pa kukwata ico citetekelo cimo; muli uyo musango bene bali abapwishishiwa (''abapwililila'') pa mulandu wa ''cilya icapwililila'' nangu icapwishishiwa - Icebo cakwa Lesa, icalembwa, icapwishishiwa. Mu kupita, mona ifyo Abena Efese 4:14 alepashanya ukuba mu mulimo wa fya bupe fya cisungusho, ku bwaice bwa bumupashi; kabili, mu mashiwi ya kusesema, ifyo ifya bupe fya cisungusho fyali no kufumishiwapo. 1 Abena Korinti 13:11 alanda cimo cine. Ukupimpa kwa musango uyu palwa kukwata ifya bupe fya mupashi eico tali cilangililo ca kukula ku mupashi. Ubuyantanshi bwakwa kabelenga onse wa aya mashiwi ubo nomba alingile ukucita bwa kwishiba kwa Cebo cakwa Lesa icalembwa, ukusekela mu kupwishishiwa kwa kusokolola kwakwa Lesa Umwine kuli ifwe ukupitila muli cene, no kupokelela cene mu kunakila ukwafuuka.

PRESENT CLAIMS OF SPIRIT POSSESSION

UKUTUNGA UKULIPO UKWA KUKWATA UMUPASHI

Icakulekelesha, ifishinka fimbi ifingi fili no kusoswa pa mulandu wa kutunga kwa kubwekeshabwekeshapo kwa abo abatontonkanya ukuti pali nomba bene balikwata ifya bupe fya cisungusho:-

- ''Ukusosela mu ndimi '' ukulipo kuba fye kwa kubwekeshabwekeshapo amashiwi ayepi yamo yene, pamo ngefi: ''Lala, lala, lala, shama, shama. Yesu, Yesu...''. Ici ta cili mu nsoselo ya lulimi nangu lumo; ilyo umuntu aumfwa abantu bamo balesosela mu lulimi lumbi ulusosa abantu, ilingi cene cileshibikwa ukuti bene balesosa amashiwi yatuntulu ukulingana no kutantikwa kwa mashiwi yantu bene balebomfya, nangu ifwe ta tuleiluka ayo mashiwi. Lelo ukusosela mu ndimi kwa nomba ta kulanga ici, ukushininkisha icishinka cakuti cene ta cileleta ukukula, cintu cali e mulimo wa fya bupe fya mu myaka ya mwanda wa ntanshi.

• Aba buPentekoste bamo batungo kuti ukusosela mu ndimi e cishibilo ca kuba ''uwapusuka'' kabili eico cili no kwendela pamo no kupilibuka konse kwa cine.

Ukutunga uku kwaponena mu bwafya ubukalamba ku kulondololwa kwa nkuta sha ntanshi ngo mubili umo, muntu abo abakwete ifya bupe fyalekanalekana bali nge filundwa ifyalekanalekana. Te muntu onse ali ukuboko nangu ukuulu, kabili eco mu musango umo wine te muntu onse akwete ica bupe cimo cine, pamo nge ndimi. 1 Abena Korinti 12:17-30 alondolola ici bwino bwino:-

''Ngo mubili onse waba ilinso, bushe ukumfwa ku kaba kwi? Nga onse waba kumfwa, bushe ukununsha ku kaba kwi? ...Nomba imwe muli mubili wakwa Kristu, kabili ifilundwa cimo cimo. Kabili Lesa abika bamo mu lukuta, aba ntanshi batumwa, aba cibili bakasesema, aba citatu bakasambilisha, panuma yabo ifisungusho, elyo fya bupe fya kundapa, abakwafwa, ukuteeka, ukulekana kwa ndimi. Bushe bonse batumwa? bushe bonse ni bakasesema, bushe bonse ni bakasambilisha? bushe bonse ni bakabomba wa fisungusho? Bushe bonse balikwata ifya bupe fya kundapa? bushe bonse basosa ne ndimi? bushe bonse balelula?''

Icishinka cimo cine calondolwelwe intanshi muli ulya chapta:-

''Pantu kuli umo kwapeelwa no Mupashi icebo ca mano; kuli umbi icebo ca kwishiba no Mupashi umo wine; kuli umbi icitetekelo no Mupashi umo wine; kuli umbi ifya bupe fya kundapa no Mupashi umo wine; Kuli umbi ukubomba kwa fisungusho; kuli umbi ubusesemo; kuli umbi ukupeelulule mipashi; kuli umbi indimi shalekanalekana; kuli umbi ukwilule ndimi: Lelo ifi fyonse e fibomba uyo Mupashi umo wine, ukwakanya ku muntu onse ifyo wene watemwa. Pantu ifyo umubili uli umo, no kukwata ifilundwa ifingi, ne filundwa fyonse fya mubili uyo umo, pakuba ifingi, fili mubili umo; ifyo fine pamo efyo Kristu ali'' (1 Abena Korinti 12:8-12).

Ukukonkomesha kwa musango uyu tekuti fye kusuulwe.

Ubwafya bumbi ubuli ku fikansa fya ba Pentekoste buli bwakuti Filipi apilibwile abantu abengi mu Samaria - e kutiila bene balibatishiwe mu menshi panuma ya kumfwa Imbila nsuma, lelo bene ta bapokelele fya bupe fya Mupashi; pantu panuma ya ici, Petro na Yohane baishile kuli bene: ''Bene, ilyo batentemukileko, bapepele pali bene, ukuti bene bapokelele Umupashi wa Mushilo...elyo bene babikile indupi shabo pali bene, kabili bene bapokelele Umupashi wa Mushilo...Simoni amwene ukuti ukupitila mu kubikapo kwa ndupi sha batumwa Umupashi wa Mushilo walepeelwa'' (Imilimo 8:4-18). Cene ca kwishibo kuti ukupeela kwa fya bupe fya Mupashi kwali fye mu kubikapo uku ukwa ndupi, ico icishicitwa ilingi na bakatunga ba nomba.

Bambi aba buPentekoste balanda ukuti ukusosela mu ndimi ta cili cishibilo ca kuba uwapusuka. Ici calangilila bwino icishinka cakuti kuli ukupusana ukwingi kwa masambilisho pakati ka abo abaitunga ukukwata ifya bupe ifi. Eco bamo 'abacite fisungusho' balitetekela ukuti Ubufumu bwakwa Lesa bukaba pa calo, ilyo bambi balanda ukuti ni mu mulu. 'Abacite fisungusho' aba buKatolika batunga ukuti Umupashi wa Mushilo weba bene ukupepa Maria na Papa, ilyo bamo 'abacite fisungusho' aba buPentekoste balanda ukuti ukukwata kwabo kwa Mupashi wa Mushilo kukonkomesha bene ukusuusha Papa nga mukanya-Kristu, no kupata isambilisho lya buKatolika. Lelo Yesu alandile mu kushininkisha ukuti abo abakwete Kasansamusha, ''u uli e Mupashi wa Mushilo'', bali no kutungululwa ''mu cine conse...muli ubo bushiku imwe ta mwakalombe (ta mwakakabile) cintu kuli ine...Kasansamusha...akasambilisha imwe ifintu fyonse, no kulenga imwe ukwibukisha ifintu fyonse, fyonse fye ifyo ine nalanda kuli imwe'' (Yohane 16:13,23; 14:26).

Tekuti kube ukulekana mwi sambilisho lituntulu pakati ka abo abakwete Kasansamusha - ici cishinka cakuti epo kuli, calangililo kuti abo abaitunga ukukwato Mupashi tekuti fye ifwe tubomfwe. Ukufilwa kwa bamo abaitunga kuntu bafilwa ukulungamika icitetekelo cabo ukulingana na Baibele kulelangilila ukuti bene ta batungululwa na Kasansamusha mu cine conse na mu kwishiba konse.

-Ukucindama ukukalamba uko bamo babika ku kusosela mu ndimi kuli ukwapusana ne fyalembwa fya Baibele. Ifyatantikwa palwa fya bupe fya Mupashi muli Abena Efese 4:11 ta filumbulapo ici, kabili cene cisangwa pe samba lya fyatantikwa fyapalana ifili muli 1 Abena Korinti 12:28-30. Icine cine, kuli fye inshita shitatu ishalembwa mu Cipingo Cipya apo ica bupe ici cabomfiwe (Imilimo 2:4; 10:46; 19:6).

Ukutunga kwa kusosela mu ndimi ne fisungusho ukulacitwa na bena Kristu ba fisungusho kufwile ukupimwa ku bwingi bwa lyashi lintu ifwe tulangile mwi sambililo ili ukukuma ku mulimo wa Mupashi wakwa Lesa. Ubukulu bwa mulandu bwakuti fyonse ifyo abantu ba musango ulya bengatunga ukucita, tekuti fibe ni pa mulandu wa kukwata kwabo kwa Mupashi wa Mushilo. Uyo onse u ulepatikisho kuti bene balikwata ifya bupe ifi, nakwata umulimo ukalamba pa kwasuka ku fyalondololwa muli Baibele ifyo ifwe tulangile. Nomba, cene cili icalolamo ukwenekelo kulondolola kumo ukulenga umusango wa kundapa lubali ne 'ndimi' (mu musango wa 'cisosesose ifyabulo kumfwa') ukucitika.

Cene caishibikwa ukuti abantunse babomfya fye iciputulwa cinono nganshi ca maka ya bongobongo wabo (1%), ukulingana ne fipimo fimo. Kabili cene calishibikwa ukuti amano kuti yakwata 'amaka' yakutungulula umubili; eico ukupitila mu mano yabo abene ukutetekela ukuti umulilo tekuti oce, abaHindu balenda pa mulilo na makasa pambilibili ukwabulo kupya. Mu nshita ya kucincimuka, kuti cene cacitika kuli ifwe ukubomfya iciputulwa cikalamba nganshi ca maka ya bongobongo ukucila lyonse, elyo kabili no kukwata amaka ya kucita fimo ne mibili yesu, na pa mibii yesu, ifyo ifishingacitwa lyonse mu mikalile yesu. Eco, mu nshita ya kucincimuka mu bulwi, umushilika tekuti eshibe ukuti iminwe yakwe naiputuka yasuka amaora ayengi yapita.

Mu nshita sha citetekelo cakupatikisha ca bukapepa no kusansamusha kwa nyimbo shimo, no kubeleleka kwa ntungulushi ya fisungusho, kuti cene cacitika icakuti ifintu ifishimoneka lyonse mu mikalile ya buntunse kuti fyacitika. 'Ifisungusho' ifitungwa na 'bena Kristu' ba lelo fili fya musango wapusanako umo wine pamo ngo kubomba kwa butuntulu bwa lubali kwa mipepele imbi; eco bakapepa ba buloshi (voodoo) bacita umusango umo wine wa 'cisosesose ifyabulo kumfwa', na baMuslimu pamo kuti bashininkishe fisungusho fya musango umo wine nga filya ifitungwa no bwina Kristu bwa lelo. Lelo ubukulu bwa mulandu bwa fya bupe fya Mupashi ukukwatwa mu myaka ya mwanda wa ntanshi bwali ku kulanga ubukulu bwabulo kutwishika bwa Bwina Kristu bwa cine ukucila yonse imipepele imbi; icishinka cakuti 'ifisungusho' fya bwina Kristu bwa shino nshiku fili fya musango umo wine nga filya ifya mipepele imbi, cilango kuti ifya bupe fya mu myaka ya mwanda wa ntanshi ta fyakwatwa nomba.

Ilyashi ilingi ilyakushininkisha pali uyu mulandu lyalilembwa na William Campbell mwi buku lyakwe iliitwa 'BuPentekoste' (Ifilonganino fyakwa Kristu, 1967) mu Cingeleshi 'Pentecostalism' (The Churches of Christ, 1967). Wene alanga ukuti imipepele ya busenshi iingi yalikwata uyu musango umo wine wa kusosela mu 'ndimi'. Eico mu Kawaii, bashimapepo bakwa lesa Oro batungwa ukusokolola ukufwaya kwakwe ne fiunda fya munsaunte ifyo fipilibulwa na bashimapepo bambi. Icalingana cimo cine cicitika mu kulongana kwa baPentekoste.

Ukutwalilila kwa kucimfya kwa Islamu pa bwina Kristu umwingi mu Afrika icine cine tekuti kumoneke nga cakuti 'ubwina Kristu' ubwaishibikwa bulecita ifisungusho fya cine pa mulingo na maka ya kushininkisha aya ifyo ifya mu myaka ya mwanda wa ntanshi. Kabili abo abakwete icine cine ''Kasansamusha'' wa fya bupe fya Mupashi wa Mushilo bali no kucita ''imilimo ikalamba ukucila'' pali ilya Yesu acitile (Yohane 14:12,16). Ica kuipokolola icakuti abena Kristu kuti bacita ifisungusho nga filya nga bene balikwete icitetekelo icacilapo, cakumanya ubwafya nganshi pano. Limbi bene balikwata ifya bupe fyacisungusho ifyakwa Kasansamusha, nangu ta bakwete, elyo nga bene baleitunga ukuti bene balikwata - ''imilimo ikalamba iyi imwe mukabomba'' (Yohane 14:12) - te kutiila 'imwe nalimo mukabomba'!