Cakulundapo 6: Ubwina Kalvini

Imyaka imyanda inono kunuma, Kalvini asambilishe amano yakuti kuli ukutantikila limo kwa myeo yesu, icakuti ukupingula kwesu kwa kuitemenwa takuli cintu pe pusukilo lyesu; ifwe tuli abatantikilwa limo ku kupusuka nangu ku kukaanwa. Isambiisho ili na kabili nalimoneka mu mano ya nomba ayalekanalekana:

- Ukuti tamuli cintu mu kubika amano mu kusambilila Baibele nangu mu mipepele, pantu ifwe nga tuli no kupusuka ninshi ni fyo fine ifwe tukapusuka.

- Ukuti kuli icibumbwa iciitwa kasebanya uyo u upatikisha ifwe ukucita ulubembu no kuleta ubwafya mu myeo yesu ukwabulo kufwaya kwesu. Isambilisho ili ilya bufi lilelondololwa mwi Isambililo 6.

- Ukuti takuli kukabila ukwipusha ukusunga kwakwa Lesa mu nshita shonse sha mikalile, pamo nga ukusungwa umutende pa lwendo, pantu ifintu fyonse fye fyalitantikilwa limo. Isonde lyalikwata insoselo, ilingi yumfwikwa mu miputule ya balendo pa fibansa fya ndeke, 'Nga impemdwa yobe ileisa, ili no kwisa'.

- Ifilonganino fya bakabila wa mbila nsuma fisambilisha ukuti tekuti cene cicitike ukutetekela nangu ukwiluka Baibele ukwabula Umupashi wa Mushilo ukucita ifi kuli ifwe.

Kuli imilandu isuma iingi iya muli Baibele iyakulenga ukukaana isambilisho lya musango uyu:-

- Cene cilenga ubuwelewele amano yonse ayakunakila Lesa. Ifwe lyonse tule ebwa muli Baibele ukuti ifwe tufwile ukusunga amafunde yakwa Lesa, na pakucita ifi ifwe kuti twapeela Wene insansa nangu ubulanda. Aya mano ya mafunde yali ayashili cintu ngacakuti Lesa alepatikisha ifwe ukuba abanakila. Kristu apeela ipusukilo ''kuli bonse abanakila wene'' (Aba Hebere 5:9).

- Aba Hebere 11 alanga ukuti ukuibikamo kwakwa Lesa mu myeo yesu no kupeela kwe pusukilo ukwa kuntanshi kuli ukwaampana ne citetekelo cesu. Ifilangililo ifingi ifya muli Baibele ifya kupepa kuli Lesa ku kupokololwa mu nshita ya bwafya fili ifyabula akantu ngacakuti ifintu fyonse fili ifyatantikilwa limo umupwilapo. Mu musango umo wine amano ye pusukilo ukuba icintu icifuma mu citetekelo cesu muli Kristu naco cilecitwa icabula akantu.

- Ulubatisho luli cintu cakubalilapo icifwaikwa pe pusukilo (Marko 16:16; Yohane 3:3-5). Ici cilekaanwa na bena Kalvini. Lelo, ipusukilo lyaishilebako pa mulandu wa mulimo wakwa Kristu (2 Timote 1:10), te kupitila mu mano yafye yakutantikila limo kwa fintu. Ifwe tufwile ukuba abaibukila ukusala ukwampana kwesu na Wene, kuntu ifwe tucita ukupitila mu lubatisho. Abena Roma 6:15-17 asosa ulwa ifwe ukucinja ba shikulu pa lubatisho, ukufuma mu mweo wa lubembu ukuya kuli uyo uwa kunakila. ''Kuli uyo imwe mwaipeela mwebeene nga babomfi ku kunakila, imwe muli babomfi bakwe''. Iyi nsoselo ya kuipeela umuntu umwine ilelanga bwino bwino ukuitemenwa ukupusana ku musango wa kutantikila limo kwa fintu. Ukuipeela kuli mu kupitila mu kunakila mu mutima amasambilisho ya Mbila nsuma (Abena Roma 6:17).

- Kwena ta cilolelemo Lesa ukusosa icebo Cakwe, nga ifwe tuli abatantikilwa limo ku fya kuntanshi. Kabili tacili na ncito ukushimika; lelo Baibele, mu kukonkomesha pamo na mu filangililo fyalembwa pa cintu ici, alanga ukuti ni mukupitila mu kushimika kwa cebo emo abaume na banakashi beshila kwi pusukilo. ''Icebo ce...pusukilo'' (Imilimo 13:26) cali no kuya ku bantu.

- Ifwe tukapingulwa ukulingana ne milimo yesu (Ukusokolola 22:12). Bushe mulandu nshi, nga imicitile yesu iyakuitemenwa ili iishacindama ukukuma kwi pusukilo? Paulo alandile ukuti abaYuda baipingwile abene ukuba abashawamina mweo wa pee pa kukaana kwabo kwa cebo cakwa Lesa (Imilimo 13:46). Bene baleipingula abene - Lesa taleseshe bene. Nga ifwe tulelanda ukuti Lesa aletantikila limo abantu bamo ku kupusuka na bambi ku konaulwa, ninshi Lesa alepatikisha na maka abantu ukuba ababembu, mu nshila imo ine ngefyo Wene aletunganishiwa ukupatikisha abantu ukuba abalungami. Pa mulandu wa lubembu lwakwa Adamu, ''imfwa yaponene pa bantu bonse, pantu bonse balibembuka'' (Abena Roma 5:12). Uyu e mulandu abantu bafwila, pamo ngo kukandwa kwa pa lubembu (Abena Roma 6:23), te mulandu wakuti Lesa alipatikishe bene ukuba ababembu pa nshita imo ilyo ulubembu lwakwa Adamu lwali talulabako.

- 1 Abena Korinti 10 na yambi amashiwi ayengi fyalikwata ifilangililo fya balya mu nshita sha kale abakwete ukwampana na Lesa, lelo balifumineko, ngo kusoka ku batetekela. Icishinka cakuti cene calinaka 'ukufuma mu cikuuku' (Abena Galatia 5:4) cilepilibula ukuti tekuti kube umusango we pusukilo uwakuti 'nga iwe wapusuka ninshi lyonse waba uwapusuka' untu ufwaikwa no bwina Kalvini. Ni pa kutwalilila ukukwata isambilisho lya cine epo ifwe twingapusukila (1 Timote 4:16).

- Yesu asambilishe bwino ukuti ukwiluka icebo cakwa Lesa kuli ukwashintilila mu musango umo pa kubomba kwesu kwa kuitemenwa. ''Uyo onse u ubelenga, lekeni eluke'' (Mateo 24:15). Eco ifwe tuleka fwebene ukwiluka icebo - ifwe tatulepatikishiwa. Kuli ukulingana pakati ka ici na mashiwi ayabwekeshiwapo ilingi ayakwa Yesu, ''Wene u uli na matwi ya kumfwa...lekeni omfwe'', nangu ukwiluka. Ukukwata amatwi ya kumfwa eico cilelingana no kubelenga icebo cakwa Lesa. Pa mulandu wa kuti Umupashi wakwa Lesa uli uwasokololwa na maka ukupitila mu cebo Cakwe icakuti Yesu engalanda ukuti amashiwi Yakwe yaputwamo ''yene Mupashi'' (Yohane 6:63), cene tacingacitwa icakuti Umupashi wakwa Lesa kuti wabomba pa muntu, ukwabula icebo Cakwe, pa mulandu wa kupatikisha umuntu ukuba uwanakila ku cebo.

- ''Uyo onse u utemenwe '' kuti anwako amenshi ya mweo apabulo mutengo'' (Ukusokolola 22:17), ukupitila mu kusuminisha icebo ca mweo icisangwa mu Mbila nsuma. Apa epali icine cine ukuitemenwa ukucila ukutantikilwa limo nangu fwebene tatulekabila ipusukilo. Mu musango umo wine Imilimo 2:21 ''Uyo onse u ukakuutila pa (mwine) ishina lyakwa Shikulu akapusushiwa'' ukupitila mu kubatishiwa mwi shina lilya.