2.1 Umupashi wakwa Lesa: Ukulondolola

Apo Lesa wa cine, muntu umutuntulu uwa kwata ukumfwa, na matontonkanyo, cili ca kwenekela ukuti ali no kukwata inshila umwa kwakanisha imifwaile Yakwe ne mitontonkanishe Yakwe kuli ifwe, fwe bana bakwe, no kubomba mu myeo yesu mu nshila iya lingana ne mibele Yakwe. Lesa abomba ifi fyonse ku ''mupashi'' Wakwe. Nga ifwe tulefwaya ukwishiba Lesa no kukwata ukwampana na Wene mu kubomba, ifwe tufwile ukwishiba uyu ''mupashi wakwa Lesa'' cinshi, no musango wene ubombelamo.

Ta cili icayanguka ukulondolola mu kupwililila cintu ishiwi ''umupashi'' lipilibula. Ngacakuti iwe waile ku bwinga, nge cilangililo, kuti iwe walandapo ati, ''Kwali umupashi usuma icine cine kulya!'' Ici iwe ulepilibula ukuti imicitile yali isuma, limbi ifintu fyonse pa bwinga fyali fisuma; umuntu onse alifwele ubusaka, ifilyo fyali fisuma, abantu balelanshanya bwino, nabwinga alemoneka uwayemba, na fimbipo. Ifi fyonse ifyalekanalekana fyapangile pamo ''umupashi'' wa bwinga. Ifyo fine umupashi wakwa Lesa mu nshila imo usondwelela ifintu fyonse pali Wene. Ishiwi lya Cihebere ilyapilibulwa ''umupashi'' mu Cipingo ca Kale mu kushikimika lipilibula ''umupu'' nangu ''amaka''; eico umupashi wakwa Lesa e ''kupeema'' Kwakwe, ubutuntulu bonse ubwakwa Lesa, ukulanga amano Yakwe. Ifwe tukapeela ifilangililo fintu ishiwi ''umupashi'' libomfiwa pa mano ya muntu nangu imifwaile yakwe mwi Isambililo 4.3 Icakuti umupashi ta ulosha fye ku maka yakwa Lesa ayali pa mbilibili cashininkishiwa ukufuma mu Abena Roma 15:19 ''ku maka ya mupashi wakwa Lesa''.

Kusambilisha ukwaishibikwa ukwa Baibele ukwakuti ifyo umuntu atontonkanya fimonekela mu micitile yakwe (Amapinda 23:7; Mateo 12:34); ukulolesha panono pa micitile yesu fwebene kwalashininkisha ifi. Ifwe tutontonkanya pa cintu elyo twacicita. 'Umupashi' wesu nangu amano kuti yalanga icishinka cakuti tuli ne nsala no kukabila icakulya. Ifwe twamona inkonde naikalafye mu muputule wa kwipikamo; kulya kukabila kwa 'mupashi' lyene kwapilibukila mu micitile - ifwe twabuula ilya nkonde, twaubula yene no kulya. Ici cilangililo cayanguka catulanga umulandu ishiwi lya Cihebere ilya 'umupashi' lipilibwila fyonse fibili umupu nangu amano, na amaka pamo. Umupashi wesu, e ifyo tuli, usontelela ku matontonkanyo yesu na kabili ku micitile pamo intu ifwe tucita ku kulanga ayo matontonkanyo nangu imifwaile mukati kesu. Pa kupashanya kwa lulumbi nganshi, umupashi wakwa Lesa e cimo cine; maka yantu Wene alangilako umusango Wakwe umwine, imifwaile Yakwe no kubomba Kwakwe. Lesa alatontonkanya elyo acita ifintu: ''Ifyo ine natontonkanya, ifyo fine efyo cene cikaba; ifyo ine napekanya, efyo cene cikeminina'' (Esaya 14:24).

THE POWER OF GOD

AMAKA YAKWA LESA

Amalembo ayengi yasonta bwino umupashi wakwa Lesa ku maka Yakwe. Pa kulenga umulu ne calo, ''umupashi wakwa Lesa waleenda pa mulu wa menshi. Na Lesa atile, Leka kube ulubuuto: elyo kwali ulubuuto'' (Ukutendeka 1:2,3).

Umupashi wakwa Lesa wali e maka yantu ifintu fyonse, pamo ngefi ulubuuto, fyacitilweko. ''Ku mupashi Wakwe Wene alipanga imyulu; ukuboko Kwakwe kwalipanga insoka iyanyongananyongana'' (Yobo 26:13). ''Ku cebo cakwa Yehoba imyulu yalipangilwe; no mulalo onse wa iko ku mupu wa mukanwa Kakwe'' (Amalumbo 33:6). Umupashi wakwa Lesa eico ulondololwa nga:-

Umupu Wakwe

Icebo Cakwe

Ukuboko Kwakwe.

Eico wene uli maka Yakwe yantu Wene afikilishishako ifintu fyonse. Eco abatetekela balafyalwa cipya cipya ku kufwaya kwakwa Lesa (Yohane 1:13), uku e ku mupashi Wakwe (Yohane 3:3-5). Ukufwaya Kwakwe kubombelwa ku mupashi. Ukulanda pa kubumbwa kwa fintu fyonse, ifwe tubelenga ati, ''Imwe mutuma umupashi wenu, fyene fyalengwa: kabili (kuli wene) imwe musangula cipya cipya pa cinso ca mushili (Amalumbo 104:30). Uyu umupashi /amaka kabili e waikatilila ifintu fyonse, pamo pene e nshila fyene fyapangilwemo. Cintu cayanguka ukutontonkanya ukuti ubu bwikashi bwa busanso bwenda fye ukwabula ukubamo ukubomba kwa uyu mupashi wakwa Lesa. Yobo, umuntu uwatendelwe no bwikashi ubu, aibukishiweko pali ici na kasesema umbi: ''Nga wene (Lesa) alonganikila ku mwine umupashi wakwe no mupu wakwe; umubili wa munofu onse waloba, no muntu abwelela ku lukungu'' (Yobo 34:14,15). Ilyo alepita mu kushikitika kumo kwine, Dabidi aipwishe Lesa ukutwalilila ukumutungilila kuli uyu mupashi, e kutiila ukusunga umweo wakwe (Amalumbo 51:12).

Ifwe tukamona mwi Isambililo 4.3 ukuti umupashi uwa peelwa kuli ifwe ne fibumbwa fyonse ewa ikata umweo wesu. Ifwe twalikwata ''umupu wa mupashi wa mweo'' mukati kesu (Ukutetendeka 7:22) uwa peelwe na Lesa kuli ifwe pa kufyalwa (Amalumbo 104:30; Ukutendeka 2:7). Ici e calenga Wene ukuba ''Lesa wa mipashi ya mubili wa munofu onse'' (Impendwa 27:16 pashanya Abahebere 12:9). Pantu Lesa e maka ya mweo aya ikata ifibumbwa fyonse, umupashi Wakwe waba konse konse. Dabidi aishibe ukuti ukupitila mu mupashi Wakwe Lesa lyonse ali pamo nankwe konse kuntu aleya, kabili ukupitila muli ulya umupashi/amaka Wene ali na maka ya kwishiba conse icali mu mano no kutontonkanya kwakwa Dabidi. Eco umupashi wakwa Lesa e musango untu Wene asangilwamo konse konse, nangu Wene umwine aikala mu mulu.

''Imwe mwaishiba ukwikala kwandi no kwima kwandi, imwe mwailukila amatontokanyo yandi ukutali...Ni kwi ine ndeya ukufuma ku mupashi wenu? nangu ni kwi ine ningafulumukila ukufuma ku cinso cenu? Nga ine naikala panshi ya bemba; nangu ni kulya kwine... ukuboko kwenu ukwa kulyo (e kutiila ukupitila mu mupashi) kukanjikata'' (Amalumbo 139:2,7,9,10).

Ukwiluka bwino ili isambililo kulesokolola Lesa kuli ifwe ngo muntu umo uwa maka, u ubomba. Abantu abengi bakula ne 'citetekelo' ca bufi muli Lesa, lelo mu cishinka 'Lesa' ali fye litontonkanyo mu mano yabo, akabokoshi kafiita mu ciputulwa ca bongobongo wabo. Ukwiluka kwa pali Lesa wa cine no kubapo Kwakwe mu cine cine ukutushinguluka ukupitila mu mupashi Wakwe kuti kwapilibula umupwilapo ubwikalo bwa mweo wesu. Ifwe twalishingulukwa no mupashi, lyonse ukulamona imicitile yauko, i isokolola Lesa kuli ifwe. Dabidi asangile ukukoseleshiwa kwa ifi fyonse ukumupesha amano: ''Ukwishiba uku kwampesha mano; kwalisansuka, teti mfikeko'' (Amalumbo 139:6). Lelo ukukumako kwishila pamo no kwishiba uku; tuli no kusuminisha ukuti ukutontonkanya ne micitile yesu fyaba ifyaisuka umupwilapo ku menso yakwa Lesa. Ilyo ifwe twaesha imibele yesu ku cinso Cakwe, nokucila ilyo ifwe twatontonkanya pa lubatisho, ifwe tufwile ukubika ici mu mano yesu. Amashiwi ayabukata ayakwa Lesa kuli Yeremia yali kuli ifwe pamo: ''Bushe umuntu umo kuti afisama mu fifulo fishaishibikwa ukuti ine nshamumone? efyo asosa Yehoba. Bushe ine nshakumana (ukupitila mu mupashi) umulu ne calo?'' (Yeremia 23:24).

THE HOLY SPIRIT

UMUPASHI WA MUSHILO

Ifwe natumona ukuti umupashi wakwa Lesa mano ayashika pa kuyeshiba; e mano Yakwe ne mifwaile Yakwe, kabili pamo e maka yantu abombelako ifyo Wene atontonkanya. 'Ifyo umuntu atontonkanya mu mutima wakwe, e ifyo umwine ali'' (Amapinda 23:7); eico Lesa matontonkanyo Yakwe, muli ulya musango Lesa mupashi Wakwe (Yohane 4:24), nangu ici ta cilepilibula ukuti Lesa tali muntu mutuntulu (mona Cakulundapo 1). Ukutwafwa ukwishiba ubukulu bwa mupashi wakwa Lesa, limo limo ifwe tubelenga ulwa ''Umupashi wa Mushilo'' Wakwe.

Amashiwi ''Umupashi wa Mushilo'' yalesangwa fye nalimo mu Cipingo Cipya. Muli Baibele wa Cingeleshi u witwa mu bwipi A.V. amashiwi ''Holy Ghost'' (Umupashi wa Mushilo) e yabomfiwa ilingi, nomba yafwile lyonse ukupilibulwa ''Holy Spirit'' (Umupashi wa Mushilo), ngefyo ama Baibele ya ino nshita aya Cingeleshi yalanga bwino. Ici cimo cine na mashiwi ya mu Cipingo ca Kale ayakuti ''Umupashi wakwa Lesa'' nangu ''Umupashi wakwa Yehoba''. Ici cilemoneka bwino mu mashiwi nga yali mu Imilimo 2, ayalembwa pa kupongololwa kwa Mupashi wa Mushilo pa batumwa pa bushiku bwa Pentekoste. Petro alondolwele ukuti ici cali kufikilishiwa kwa busesemo bwakwa Yoele, umo calondololwa ngo kupongololwa kwa ''Umupashi wandi (wakwa Lesa)'' (Imilimo 2:17). Kabili, Luka 4:1 alemba ukuti Yesu abwelele ukufuma ku Yordani ''naisulamo Umupashi wa Mushilo''; panuma muli uyu wine chapta Yesu asosa ulwa ici ati kufikilishiwa kwakwa Esaya 6:1 ''Umupashi wakwa Yehoba Lesa waba pali ine''. Mu milandu iyi ibili (na muli imbi iingi) Umupashi wa Mushilo walinganishiwa na mashiwi ''Umupashi wakwa Lesa'' mu Cipingo ca Kale.

Mona, kabili, ifyo Umupashi wa Mushilo fyaendela pamo na maka yakwa Lesa muli aya mashiwi yakonkapo:

- ''Umupashi wa Mushilo (Umupashi) ukesa pali iwe (Maria), na maka ya Wapulamo yakakufimba'' (Luka 1:35).

- ''Amaka ya Mupashi wa Mushilo ... ifishibilo fya maka ne fipesha mano, ku maka ya Mupashi wakwa Lesa'' (Abena Roma 15:13,19).

- ''Imbila nsuma yesu (ukubila) yaishile...mu maka, na mu Mupashi wa Mushilo (1 Abena Tesalonika 1:5).

- Icilayo ca Mupashi wa Mushilo ku basambi casoselwe nga bene ''ukufwikwa na maka ukufuma mu mulu'' (Luka 24:49).

- Yesu umwine ''asubilwe...no Mupashi wa Mushilo na maka'' (Imilimo 10:38).

- Paulo aleshininkisha ukubila kwakwe ne filangililo fyabulo kutwishika ifya maka yakwa Lesa:

''Ukusosa kwandi no kubila kwandi kwali...mu kulangisha kwa mupashi no kwa maka'' (1 Abena Korinti 2:4).