10.4 Ulubatisho Ne Pusukilo

Ulubatisho ukukuminisha ifwe ku mfwa yakwa Kristu capilibula ukuti cene cili fye kupitila mu lubatisho emo ifwe twingakwatila ukufika ku kwelelwa. Ifwe ''twaashikilwe pamo na (Kristu) mu lubatisho, umo kabili ifwe twaimishiiwe pamo na wene ukupitila mu...kuboomba kwakwa Lesa, uyo uwaimya wene ukufuma ku bafwa. Na imwe, pa kuba abafwa mu membu shenu...wene aabuusha ukufuma ku bafwa capamo na wene, pa kwelela imwe ukulufyanya konse'' (Abena Kolose 2:12,13). Ifwe ''twalisambilwe...mwi shina lyakwa Shikulu Yesu'' (1 Abena Korinti 6:11) - ekutiila ulubatisho mwi shina lyakwa Yesu luli e nshila umo imembu shesu shisambwa. Ici cacitilwe mu cishibilo kunuma mu Impendwa 19:13, uko abo abashili na menshi ya kusangulula baali no kufwa. Ifwe twalangilile mwi Sambililo 10.2 ifyo ulubatisho luli e kusamba kwa membu (pashanya Imilimo 22:16). Eico ukulondololwa kwa batetekela ngo kusambwa ukufuma ku membu shabo mu mulopa wakwa Kristu kusontelela kuli bene ukucita ici mu musango wa lubatisho (Ukusokolola 1:5; 7:14; Tito 3:5 [N.I.V.] kwasosa palwa ici ngo ''kusamba kwa kufyalwa libili'', ukusontelela kuli ifwe ''ukufyalwa kwa ku menshi'' pa lubatisho [Yohane 3:5]).

Mu lubuuto lwa conse ici, cene cili cakwilukwa ukuti ubwasuko bwakwa Petro ku lipusho, ''Bushe ifwe cinshi tuli no kucita?'' (pa kupusushiwa) bwaali bwakuti, ''Lapileni, no kubatishiwa umuntu onse uwa muli imwe mwi shina lyakwa Yesu Kristu pa kwelelwa kwa membu'' (Imilimo 2:37,38). Ulubatisho mwi shina lyakwa Kristu luli pa kwelelwa kwa membu; ukwabula lwene tekuti kube ukwelelwa kwa lubembu nakalya, kabili eico ushabatishiwa afwile ukupokelela amalipilo ya lubembu - imfwa (Abena Roma 6:23). Takuli ipusukilo nakalya kano fye mwi shina lyakwa Yesu (Imilimo 4:12), kabili ifwe kuti twayakana fye ishina lilya pa kubatishiwa muli lyene. Icishinka ici capilibula ukuti imipepele ishili ya Bwina Kristu tekuti mu nshila yonse itungulule kwi pusukilo nakalya. Uwatetekela muli Baibele uwa cine tekuti asuminishe ukuti yene ilacita; icishinka cakuti buKatolika no kuboomba ukwashinguluka isonde apakalamba basuminisha ici, kuli kulangilila ukwa bulanda pa mibeele yabo ku Malembo ya Mushilo.

Ukubuuka kwakwa Kristu ukufuma ku bafwa ukuya ku mweo wa pee kwali cishibilo ca kucimfya kwakwe umwine pa lubembu. Pa lubatisho ifwe tuikuminisha fwebene kuli ici, kabili eico ifwe tusoswa ngo kuba ababuuka pamo na Kristu ukufuma ku bafwa, ulubembu ukukaanakwata libili amaka pali ifwe, ngefyo lwene talwakwete libili pali wene nakalya. Eico ukupitila mu lubatisho ifwe tuli ''abakakulwa ukufuma ku lubembu...ulubembu talwakakwate amaka pali imwe'' panuma ya lubatisho (Abena Roma 6:18,14). Lelo, panuma ya lubatisho ifwe tucili tulacita ulubembu (1 Yohane 1:8,9); ulubembu lucili mu cifulo ca kuteeka ifwe ubusha libili ifwe nga twapilibuka ukufuma kuli Kristu. Eico ifwe ino nshita tuleakana mu mfwa yakwa Kristu na macushi, nangu ulubatisho lulangilila ifyo ifwe pamo twaampana no kubuuka kwakwa Kristu ukufuma ku bafwa, kuntu ifwe twakwata isubilo lya kwakana pa kubwela kwakwe.

Ni mu kwenekela fye emo ifwe twabeela abakakulwa ukufuma ku lubembu. ''Wene uyo uwatetekela no kubatishiwa akapusushiwa'' (Marko 16:16) pa kwisa kwacibili kwakwa Kristu. Ipusukilo lyakupelekesha talicitika apo pene panuma ya lubatisho, lelo panuma ya cipuna ca bupingulo (1 Abena Korinti 3:15) Icine cine, takuli kukabila kwe sambilisho lya bupingulo ifwe nga tupokelela ipusukilo pa lubatisho, nangu ifwe ukulinga ukufwa. ''Wene uyo uwashipikisha ukufika ku mpela akapusushiwa'' (Mateo 10:22).

Nangu fye panuma ya lubatisho lwakwe, Paulo (na Abena Kristu bonse) baali no kutulukusha ukuya kwi pusukilo (Abena Filipi 3:10-13; 1 Abena Korinti 9:27); wene aasosele palwe subilo lya mweo wa pee (Tito 1:2; 3:7; 1 Abena Tesalonika 5:8; Abena Roma 8:24) na palwa ifwe ukuba ''impyani she pusukilo'' (Aba Hebere 1:14). Pa cipuna ca bupingulo, abalungami bakengila mu mweo wa pee (Mateo 25:46). Amano yakwa Paulo ayakupapa, ayaputwamo yabengeshima monse ukupula muli Abena Roma 13:11 - wene alondolola ukuti panuma ya lubatisho ifwe kuti twaishiba ukuti cila bushiku ubo ifwe twikala no kushipikisha buli bushiku bumo ukupalaminako ku kwisa kwacibili kwakwa Kristu, pakuti ifwe twingasekelela ukuti ''nomba ipusukilo lyesu lili ilyapalaminako ukucila lintu ifwe twatetekeele''. Eico ipusukilo lyesu talilakwatwa nomba. Ipusukilo lili ne fyakukonka; ifwe tukapusushiwa ifwe nga twaikatisha icitetekelo ca cine (Aba Hebere 3:12-14), ifwe nga twaibukisha amasambilisho yatuntulu ayo ayapanga Imbila nsuma (1 Timote 4:16; 1 Abena Korinti 15:1,2), kabili ifwe nga twacita ifintu filya ifyo ifyalingana ne subilo likalamba ilya musango uyu (2 Petro 1:10).

Ishiwi lya ciGreek ilyapilibulwa ''ukupusushiwa'' eico limo limo libomfiwa mu nsoselo ya kutwalilila, ukulanga ukuti ipusukilo lili musango wa kutwalilila untu ulecitika mukati keesu ku muladu wa kunakila kweesu ku Mbila nsuma. Eco abatetekela basoswa nga ''abalepusushiwa'' ku kwasuka kwabo ku Mbila nsuma (1 Abena Korinti 1:18 R.S.V.; ifilangililo fimbi palwa cikomo ici ica kutwalilila fili mu Imilimo 2:47 na 2 Abena Korinti 2:15). Ishiwi lya ciGreek ilya ''kupusushiwa'' liboomfiwa fye mu nsoselo ya kale ukukuma kwi pusukilo likalamba ilyo Kristu aacitile icingacitika pa capindama, kabili ilyo ifwe twingaikuminishako fwebene pa lubatisho (2 Timote 1:9; Tito 3:5).

Conse ici calangililwa ku kuboomba kwakwa Lesa na Israele wa cifyalilwa, uko ukwapanga ishinte lya kwampana Kwakwe na Israele wa bumupashi, ekutiila abatetekela. Israele aashiile Egupti, ukwimininako isonde lya mubili wa munofu ne mipepele ya bufi ifyo ifwe tukumako intanshi ya lubatisho. Bene baapitile ukupula muli Bemba wa Kashika kabili elyo baendele ukupula mu matololo ya Sinai ukufika mu calo calailwe, umo bene baapaampamikwe bwino bwino ngo Bufumu bwakwa Lesa. Ukwabuka kwabo kwa Bemba wa Kashika e cishibilo ca lubatisho lwesu (1 Abena Korinti 10:1,2); ulwendo lwa mu matololo ulwa mweo wesu wa nomba, na Kanani wa Bufumu bwakwa Lesa. Yuda 5 alondolola ifyo abengi ba muli bene baonawilwe munshita ya lwendo lwa mu matololo: ''Shikulu, ukupususha abantu ukufuma mu calo ca Egupti, panuma aonawile bene abo abashatetekeele''. Eico abena Israele ''baalipusushiwe'' ukufuma mu Egupti, ngefyo abo bonse ababatishiwa ''baalipusushiwa'' ukufuma ku lubembu. Nga umuntu umo uwa muli balya abena Israele aali no kwipushiwa ukuti, ''Bushe iwe walipusushiwa?'' ukwasuka kwakwe kuti kwaba kwakuti, ''Ee'', lelo ici tacingapilibula ukuti wene mukupelekesha akapusushiwa.

Mu nshila imo ine ngefyo abena Israele mu mitima yabo baapilibwike ukuya ku Egupti (Imilimo 7:39) no kubwelela ku mweo wa kusekesha umubili wa munofu ne sambilisho lya bufi, efyo balya abo ''abapusushiwa'' ukufuma ku lubembu ku lubatisho mu kupalana bengawa ukufuma mu cifulo icapaalwa muli ico bene baiminina. Icingacitika ca kucita kweesu cimo cine nga Israele wa cifyalilwa mu matololo calangililwa sana muli 1 Abena Korinti 10:1-12, Aba Hebere 4:1,2 na Abena Roma 11:17-21. Kuli ifilangililo ifingi mu Malembo palwa balya abo inshita imo ''baalipusushiwe'' ukufuma ku lubembu ku lubatisho, panuma ukuwila mu cifulo ico icapilibwile ukuti bene bakasekwa pa kubwela kwakwa Kristu (pamo nga Aba Hebere 3:12-14; 6:4-6; 10:20-29). Isambilisho lya bakashimika ba 'mbila nsuma' abapiimpa ilyakuti 'nga wapusushiwa limo ninshi wapusushiwa lyonse' lyasokololwa ngefo lyene lili ku mashiwi ya musango uyu - ukutontonkanya kwa kuluba ukwapwililika ukwa kusekesha umubili wa munofu.

Pamo nge fintu fyonse, amano ayalungama ayakulinganya yalekabilwa mu kufwaya ukushininkisha kufika ku cipimo nshi ifwe ''twapusushiwa'' ku lubatisho. Umulimo wa lubatisho taulingile ukumonwa ngo kupeela ifwe ishuko lye pusukilo - icingacitika icawama palwa liko ukucila ukubulwa ulubatisho. Pa kusanguka ''muli Kristu'' ku lubatisho, ifwe twapusushiwa mu kwenekela; ifwe icine cine twakwata isubilo lya cishinka ilya kuba mu Bufumu bwakwa Lesa ifwe nga twatwalilila ukwikala muli Kristu ngefyo ifwe tuba lintu ifwe twima ukufuma mu menshi ya lubatisho. Pa nshita yonse panuma ya lubatisho lwesu ifwe tulingile ukuba na maka ya kukwata icitetekelo icafuuka icakuti ifwe icine cine tukapokelelwa mu Bufumu pa kubwela kwakwa Kristu. Ifwe tekuti tube abashininkisha mukusondwelela, pantu ifwe kuti twawa ukufumako ubushiku ubwakonkapo; ifwe tatwaishiba ifyakuntanshi fyesu ifya bumupashi mu mweo uyu.

Ifwe tufwile ukucita conse ico ifwe twingacita pa kusunga kampingu musuma untu ifwe tukwata na Lesa pa lubatisho. Ulubatisho luli e ''mulapo wakwa kampingu musuma'' (1 Petro 3:21, iciGreek); umusambi wa lubatisho alapa (ukulaya) ukusunga kapingu ulya uwasanguluka na Lesa.

Ilyo ulubatisho luli ulwacindama apakalamba mu kupeela ifwe inshila ya kuya kwi pusukilo likalamba ilyo ilisangwa muli Kristu, ifwe tufwile ukuba abateekanya ukukaanakwata ukutontonkanya ukuti ku mulimo umo nangu ''ukuboomba'' kwa lubatisho lweka ifwe tukapusushiwa. Ifwe tulangile kale ifyo umweo wa kutwalilila mwi senge lya kutanikwa kwakwa Kristu uli icafwaikwa: ''Kano fye umuntu afyalwa ku menshi na ku Mupashi, wene tekuti engile mu Bufumu bwakwa Lesa'' (Yohane 3:5). Ukupalanya kwa ici na 1 Petro 1:23 kwalanga ukuti ukufyalwa kwa ku Mupashi uko ukucitika panuma ya lubatisho kufwile ukusonta ku kulengwa kweesu libili panono panono ku Mupashi/Icebo. Ipusukilo talili ku mulandu fye wa lubatisho: lyene ni pamulandu wa cikuuku (Abena Efese 2:8), icitetekelo (Abena Roma 1:5) ne subilo (Abena Roma 8:24), pakati ka fintu fimbi. Limo limo ifikansa filomfwikwa ifyakuti ipusukilo lili pa citetekelo epela, kabili eico ''umulimo'' ngo lubatisho taluli icafwaikwa. Lelo, Yakobo 2:17-24 alanga cene apabuuta ukuti ukutontonkanya kwa musango uyu kwacita ukulekanya kwa bufi pakati ka citetekelo ne milimo; icitetekelo ca cine, pamo nga mu Mbila nsuma, calangililwa ukuba icitetekelo ca mpomfu ku milimo intu ifuma muli cene, pamo nga ulubatisho. ''Ku milimo umuntu alalungamikwa, kabili te ku citetekelo ceka'' (Yakobo 2:24). Mu milandu iingi iya lubatisho, uwatetekela aipwishe fintu wene afwile ''ukucita'' pa kupusushiwa; ubwasuko lyonse bwasanshishemo ulubatisho (Imilimo 2:37; 9:6; 10:6; 16:30). Eico 'ukucita' 'umulimo' wa lubatisho kuli cilangililo icafwaikwa ica citetekelo cesu ca Mbila nsuma ye pusukilo. Umulimo wa kupususha ifwe mukupelekesha walicitwa na Lesa na Kristu, lelo ifwe tulekabila ukucita ''imilimo iyawamina ubulapilo'' ne citetekelo ca uyu (Imilimo 26:20 pashanya Marko 16:15,16).

Ifwe intanshi tulangile ukuti insoselo ya kusambwa kwa membu isontelela kuli Lesa ukwelela ifwe pa mulandu wa lubatisho lwesu muli Kristu. Mu mashiwi yamo ifwe tusoswa ngo kusambwa imembu shesu pa citetekelo cesu no bulapilo (Imilimo 22:16; Ukusokolola 7:14; Yeremia 4:14; Esaya 1:16); Muli yambi Lesa alemoneka nga umo u usamba imembu shesu (Esekiele 16:9; Amalumbo 51:2,7; 1 Abena Korinti 6:11). Ici calanga bwino bwino ifyo ifwe nga twacita iciputulwa cesu mu kubatishiwa, elyo Lesa alesamba imembu shesu. Eco ukuboomba, nangu, 'umulimo' wa lubatisho uli lutampulo ulukalamba mu kwikata kwa Mbila nsuma ya cikuuku ('uluse ulwabula ukuboombela'), ico icapeelwa kuli ifwe mu Cebo Cakwe.