8.4 Ubuntunse Bwakwa Yesu

Ifyalembwa fya Mbila nsuma fipeela ifilangililo ifingi pafyo Yesu aakweete umusango wa buntunse uwapwililika. Cene calilembwa ukuti wene aalinakile, kabili aali no kwikala panshi ku kunwa amenshi ukufuma mu cishima (Yohane 4:6). ''Yesu aalilile ifilamba'' pa mfwa yakwa Lasaro (Yohane 11:35). Icikalamba icapulamo, icalembwa ca kucula kwakwe ukwakupelekesha cilingile ukuba cishininkisho icakumanina palwa buntunse bwakwe: ''Nomba umweo wandi wacushiwa'', efyo wene aasuminishe lintu wene aapepele pakuti Lesa apusushe wene ukufuma ku kupula mu mfwa yakwe pa capindama (Yohane 12:27). Wene ''aapepele, ukulanda, Mwe Tata, cene nga cili icingacitwa, lekeni ulukombo ulu (ulwa kucula ne mfwa) lupite ukufuma pali ine; lelo te kulingana nefyo ine mfwaya, kano ukulingana nefyo imwe mufwaya'' (Mateo 26:39). Ici calangilila ukuti mu nshila shimo 'ukufwaya' kwakwa Kristu, nangu ukukabila kwali ukwapusana ukufuma kuli kulya ukwakwa Lesa.

Munshita ya mweo wakwe onse Kristu aasuminishe ukufwaya kwakwe kuli kulya ukwakwa Lesa mu kuiteyanya ku kweshiwa uku ukwakupelekesha ukwa capindama: ''Ine pa lwandi ne mwine tekuti ncite icintu: ukulingana nefyo ine ndeumfwa, ine ndeepingula: no bupingulo bwandi buli ubwalungama; pantu ine nshifwaya ukufwaya kwandi kwine, lelo ukufwaya kwakwa Tata uyo uwatuma ine'' (Yohane 5:30). Ubupusano ubu pakati ka kufwaya kwakwa Kristu na kulya ukwakwa Lesa buli e cishininkisho icakumanina icakuti Yesu taali ni Lesa.

Monse mu myeo yesu ifwe twaenekelwa ukukula mu kwishiba kwakwa Lesa, ukusambilila ku kweeshiwa kuntu ifwe tuleepitamo mu mweo uyu. Muli ici, Yesu aali e cilangililo cesu icikalamba. Wene taakweete ukwishiba kwakwa Lesa ukwapwililika ukusanikwa muli wene ukucila ifyo ifwe tukweete. Ukufuma ku bwaice ''Yesu aakulile mu mano ne fumbi (ekutiila ukukula kwa bumupashi, pashanya Abena Efese 4:13), no kutemwikwa na Lesa na bantu'' (Luka 2:52). ''Umwaice aakulile, no kututumuka (ukusanguka) na maka mu mupashi'' (Luka 2:40). Amavesi aya yabili yalangilila ukukula kwakwa Kristu ku mubili ngo kuba ukwalingana no kukula kwakwe ukwa bumupashi; umusango wa kukulilamo wacitiike muli wene mu cifyalilwa na muli bumupashi pamo. Nga ''Umwana ni Lesa'', ngefyo Icitetekelo ca bena Atanasia cilanda ukukuma kuli 'Lesa patatu', ici nga tacali icingacitwa. Nangu fye pa mpela ya mweo wakwe, Kristu aasumiine ukuti wene taishiibe mu kushikimika inshita ya kwisa kwakwe ukwa cibili, nangu Wishi aishiibe (Marko 13:32).

Ukunakila ku kufwaya kwakwa Lesa cili cintu cimo ico ifwe bonse tuli no kusambilila mukupita kwa nshita. Kristu pamo aali no kupula mu nshila iyi iya kusambilila ukunakila kuli Wishi, ngefyo umwana mwaume onse ali no kucita. ''Nangu wene aali Mwana, lelo wene aasambilile ukunakila (ekutiila ukunakila kuli Lesa) ku fintu ifyo wene aaculile; na pa kucitwa uwapwililila (ekutiila umukulu kuli bumupashi), wene aasangwike e kalenga we pusukilo lya pee'' nge cafumine mu kukula kwakwe ukutuntulu kabili ukwapwililika ukwa bumupashi (Aba Hebere 5:8,9). Abena Filipi 2:7,8 (yalandwapo mukutantalisha mu Cakulundapo 27) yalemba inshila iyi imo ine iya kukula kuli bumupashi muli Yesu, ukupwililikila mu mfwa yakwe pa capindama. Wene ''umwine aaicitile uwabula ukucindama, kabili aabiikile pali wene umusango (umusaalula) wa muboomfi...wene aaiceefeshe umwine kabili aasangwike uwanakila ukufika...ku mfwa ya capindama.'' Insoselo iyaboomfiwa pano yalangilila ifyo Yesu mu kwishiba aile kuntanshi mu kukula kwakwe kwa bumupashi, ukuicita umwine uwanakila ukulundapo lyonse, icakuti mu kupelekesha wene ''aasangwike uwanakila'' ku kukabila kwakwa Lesa ukwakuti wene aalingile ukufwa pa capindama. Eco wene ''aacitilwe uwapwililila'' pa kusuminisha ku macushi yakwe ukwalungama.

Cene cili cakushininkisha ukufuma muli ici ukuti Yesu aali no kuboomba umwine, mu kwishiba pa kuba umulungami; takwali inshila nakalya umwakuti wene aapatikishiwe kuli Lesa ukuba ifi, ico nga calengele wene ukuba icakwangasha fye. Yesu icine cine aatemenwe ifwe, kabili aapeele umweo wakwe pa capindama ukufuma mu kutontonkanya uku. Ukukoonkomesha ukwatwalilila pa kutemwa kwakwa Kristu pali ifwe kuli no kuba ukwabula akantu ngacakuti Lesa aapatikishe wene ukufwa pa capindama (Abena Efese 5:2,25; Ukusokolola 1:5; Abena Galatia 2:20). Yesu nga aali ni Lesa, ninshi wene taali na cakusalapo lelo ukuba fye uwapwililila elyo kabili ukufwa pa capindama. Icakuti Yesu aalikweete ifyakusalapo ifi, calenga ifwe ukuba na maka ya kwishiba ukutemwa kwakwe, no kucita ukwampana kwesu na wene.

Cene cali ni pamulandu wa kufwaya kwakwa Kristu ukupeela umweo wakwe mukuitemenwa, eco Lesa aasansamukiile nganshi muli wene: ''Eico Tata aatemwa ine, pantu ine ndebiika umweo wandi panshi...Takuli umuntu uwakupoka wene kuli ine nakalya, lelo ine ndebiika wene panshi ne mwine'' (Yohane 10:17,18). Lesa pa kuba uwasansamuka nganshi mu kunakila kwakwa Kristu ukwakuitemenwa cili icakosa ukwiluka ngacakuti Yesu aali ni Lesa, ukwikala uwa mweo mu musango wa buntunse nge cishibilo ca musango umo uwa kwampana no muntu wa lubembu (Mateo 3:17; 12:18; 17:5). Ifyalembwa ifi palwa kusansamuka kwakwa Wishi mu kunakila kwa Mwana, fili cishininkisho icakumanina icakuti Kristu ukukaananakila kuti kwacitika, lelo mu kwishiba aasalile ukuba uwanakila.

CHRIST'S NEED OF SALVATION

UKUKABILA KWAKWA KRISTU UKWE PUSUKILO

Pamulandu wa musango wakwe uwa buntunse, Yesu aumfwile amalwele yanono, ukunaka na fimbipo ngefyo fye ifwe tucita. Eico cene cakonka ukuti wene nga taafwile pa capindama, wene aali no kufwa mu nshila imbi, pamo ngo kupitila mu bukote. Mu kumona ici, Yesu aakabiile ukupusushiwa na Lesa ukufuma ku mfwa. Mu kwishiba ici apakalamba, Yesu ''aapeele amapepo no kupaapaata no kulila ukwa maka ne filamba kuli wene (Lesa) ulya uwali na maka ya kupususha wene ukufuma ku mfwa, kabili aumfwiilwe pa kupaapaata kwakwe ukwa mucinshi.'' (Aba Hebere 5:7 A.V. amashiwi yakulondolola). Icishinka cakuti Kristu aali no kupaapaata kuli Lesa ukupususha wene ukufuma ku mfwa cakaanya ukucitika konse ukwa pali wene ukuba ni Lesa umwine. Panuma ya kubuuka kwakwa Kristu ukufuma ku bafwa, imfwa tayaakweete ''amaka pali wene libili nakalya'' (Abena Roma 6:9), ukulanga ukuti yene intanshi yalikweete.

Ayengi mu Amalumbo yali mu busesemo palwakwa Yesu; lintu amavesi yamo ukufuma mu Amalumbo yalandwaapo mu Cipingo Cipya pamulandu wakwa Kristu, cene cili ca mano ukutunganya ukuti ayengi mu mavesi yambi mu Amalumbo yali pali wene pamo. Kuli inshita ishingi apo ukukabila kwakwa Kristu ukwe pusukilo kuli Lesa kulekoonkomeshiwa:-

- Amalumbo 91:11,12 yalandwaapo muli Mateo 4:6 pamulandu wakwa Yesu. Amalumbo 91:16 yasesema pafyo Lesa aali no kupeela Yesu ipusukilo: ''Ku mweo utali (ekutiila umweo wa pee) eko ine nkasansamushisha wene, no kulanga wene ipusukilo.'' - Amalumbo 69:21 yasonta ku kutanikwa kwakwa Kristu (Mateo 27:34); Amalumbo aya yonse yalondolola amatontonkanyo yakwa Kristu pa capindama: ''Pususheni ine, Mwe Lesa...Iseni mupeepi no mweo wandi, no kulubula wene...Lekeni ipusukilo lyenu, Mwe Lesa, libiike ine pa mulu apasansuka'' (amavesi 1,18,29).

- Amalumbo 89 yali kulandwaapo kwa pa cilayo cakwa Lesa kuli Dabidi ukukuma kuli Kristu. Ukukuma kuli Yesu, Amalumbo 89:26 yasesema: ''Wene akalilila kuli ine (Lesa), Imwe muli tata, Lesa wandi, kabili icilibwe ce pusukilo lyandi''.

Amapepo yakwa Kristu kuli Lesa pe pusukilo yaalyumfwiilwe; wene aalyumfwiilwe pamulandu wa bumupashi bwakwe umwine, te pamulandu wa cifulo cakwe muli 'lesa patatu' (Aba Hebere 5:7). Icakuti Lesa aabuushishe Yesu ukufuma ku bafwa no kupeela wene ubukata ubwa kukaanafwa cili cikomo icikalamba ca mu Cipingo Cipya:-

- ''Lesa...aimishe Yesu pamulu...Lesa alisansabika wene no kuboko kwakwe ukwa kulyo ukuba Umwana wa mfumu kabili Kapususha'' (Imilimo 5:30,31).

- ''Lesa...aapeela ubukata ku Mwana wakwe Yesu...untu Lesa emishe ukufuma ku bafwa'' (Imilimo 3:13,15).

- ''Lesa emishe Yesu uyu pamulu'' (Imilimo 2:24,32,33).

- Yesu umwine aaishiibe ifi fyonse lintu wene aipwiishe Lesa ukupeela wene ubukata (Yohane 17:5 pashanya 13:32; 8:54).

Yesu ngacakuti aali ni Lesa Umwine, ninshi ukukoonkomesha konse uku kuti kwafuma mu cifulo, pa kumona ukuti Lesa tekuti afwe. Yesu taali no kukabila ukupusuka wene nga aali ni Lesa. Icakuti cene cali ni Lesa uyo e wasansabiike Yesu calanga ubukulu bwakwa Lesa pamulu wakwe, no kupaatukana kwakwa Lesa na Yesu. Takuli inshila nakalya umo Kristu aali no kubeela ''Lesa sana kabili uwa pee (ne) misango...ibili...Lesa kabili bumuntu'', ngefyo icantanshi ca Fikomo 39 ifya Cilonganino ca Bangeleshi (Church of England) cilondolola. Pa kupilibula fye kwe shiwi, icibumbwa kuti cakwata fye umusango umo. Ifwe twalanga ukuti icishininkisho cili icapwililika icakuti Kristu aali wa musango wesu uwa cifyalilwa.