8.3 Umusango Wakwa Yesu

Ishiwi 'umusango' lisonta kufyo mu cifyalilwa, ifwe tuli icine cine. Ifwe tulangile mwi Sambililo 1 ukuti Baibele asosa palwa misango ibili - ulya uwakwa Lesa, na ulya uwa muntu. Mu musango ulya Lesa tekuti afwe, tekuti atuunkwe na fimbipo. Cene cili cakushininkisha ukuti Kristu taali wa musango wakwa Lesa mu nshita ya mweo wakwe. Eico wene aali wa musango wa buntunse uwapwililika. Ukufuma mu kulondolola kweesu palwa 'umusango' cene cilingile ukuba cakushininkisha ukuti Kristu taakweete imisango ibili pa nshita imo. Cene cali icacindama icakuti Kristu aatuunkilwe pamo nga ifwe (Aba Hebere 4:15), pakuti ukupitila mu kucimfya kwakwe pa matuunko ukwapwililila wene enganoonkela ifwe ukweelelwa. Ukufwaya ukwabipa uko ukuli e ntulo ya matuunko yesu kufuma mukati keesu (Marko 7:15-23), ukufuma mukati ka musango wesu uwa buntunse (Yakobo 1:13-15). Eico, cene cali icafwaikwa, ukuti Kristu alingile ukuba uwa musango wa buntunse pakuti wene engeeshiba no kucimfya amatuunko aya.

Aba Hebere 2:14-18 abiika fyonse ifi mu mashiwi ayengi:-

''Ifyo abana (ifwe) bali abakumako ku mubili wa munofu no mulopa (umusango wa buntunse), wene (Kristu) pamo umwine ifyo fine aasendele iciputulwa (ekutiila ''aakumineko'', R.S.V.) cimo cine (umusango wa cifyalilwa); ukuti ukupitila mu mfwa wene engoonaula...kasebanya...Pantu icine cine wene taasendele pali wene umusango wa Bamalaika; lelo wene aasendele pali wene (umusango wa) ulubuto lwakwa Abrahamu. Eico mu fintu fyonse cene calingile wene ukucitwa uwapalana na bamunyina bakwe, ukuti wene engaba shimapepo mukalamba uwa luse kabili uwa cishinka...ukucita ukuwikishanya pa membu sha bantu. Pantu ico wene umwine aaculile pa kutuunkwa, wene ali na maka ya kwafwilisha bene abo abatuunkwa''.

Amashiwi aya yabika ukukoonkomesha kwacipeshamano pa cishinka cakuti Yesu aalikwete umusango wa cifyalilwa ca buntunse: ''Wene pamo umwine ifyo fine'' aakumineko kuli wene (Aba Hebere 2:14). Amashiwi aya yaboomfya amashiwi yatatu yonse ayali no bupilibulo bumo bwine, pakuti fye yafikilishe icishinka. Wene aakumineko ''ku musango umo wine'' uwa cifyalilwa; icalembwa nga calandile ukuti 'wene aakumineko kuli WENE pamo', lelo cene cakoonkomesha ukuti, ''wene aakumineko kuli umo wine''. Aba Hebere 2:16 mu kupalana aboomba pa cishinka cakuti Kristu taakweete umusango wa bamalaika, pa kumona ukuti wene aali e lubuto lwakwa Abrahamu, uyo uwaishile ku kuleeta ipusukilo pali cinkupiti wa batetekela abo abaali no kusanguka ulubuto lwakwa Abrahamu. Pamulandu wa ici, cene cali icafwaikwa kuli Kristu ukukwata umusango wa cifyalilwa ca buntunse. Mu nshila yonse wene aali ''no kucitwa uwapalana na bamunyina bakwe'' (Aba Hebere 2:17) pakuti Lesa engapeela ifwe ukweeleelwa ukupitila mwi lambo lyakwa Kristu. Eico ukulanda ukuti Yesu taali uwa musango wa buntunse uwapwililika kuli kukaanaishiba kwa fishinte fya lyashi ilisuma ilyakwa Kristu.

Ilyo lyonse abatetekela ababatishiwa bacita ulubembu, bene kuti baisa kuli Lesa, ukuyebelela ulubembu lwabo mwi pepo ukupitila muli Kristu (1 Yohane 1:9); Lesa aishiba ukuti Kristu aalituunkilwe ukucita ulubembu ukulingana ngafintu bene bali, lelo ukuti wene aali uwapwililila, ukucimfya ukutuunkwa kulya kwine kuntu bene bafilwa. Pamulandu wa ici, ''Lesa pamulandu wakwa Kristu'' kuti aeleela ifwe (Abena Efese 4:32). Eico cene cili icacindama ukwishiba ifyo Kristu aatuunkilwe pamo fye nga ifwe, no kukabila ukukwata umusango wesu uwa cifyalilwa pakuti ici cibe icingacitwa. Aba Hebere 2:14 alanda bwino bwino ukuti Kristu aalikweete umusango wa ''mubili wa munofu no mulopa'' pa kucita ici icingacitwa. Mu musango ''Lesa Mupashi'' (Yohane 4:24) kabili nangu Wene aakwata umubili utuntulu, ngo ''Mupashi'' Wene taakwata umubili wa munofu no mulopa. Kristu pa kukwata umusango wa ''mubili wa munofu'' capilibula ukuti takwingaba inshila nakalya umo wene aakwatiile umusango wakwa Lesa mu nshita ya mweo wakwe.

Ukwesha kwa bantu kunuma ukusunga icebo cakwa Lesa, ekutiila ukucimfya amatuunko ukwapwililika, konse kwalifililwe. Eico ''Lesa pa kutuma Umwana wakwe wine mu cipasho ca mubili wa munofu wa lubembu, kabili kwi lambo pa lubembu, aasekele ulubembu mu mubili wa munofu'' (Abena Roma 8:3 A.V. amashiwi ya kulondolola).

''Ulubembu'' lusonta ku kunakila kwa cifyalilwa ku kucita ulubembu uko ifwe twakwata mu cifyalilwa. Ifwe twalipeela inshila kale kuli ici, no kutwalilila ukucita ifi, na ''amalipilo ya lubembu ni mfwa''. Pa kufuma mu bwafya ubu, umuntu aakabiile ubwafwilisho ubwa kunse. Wene umwine aamoneeke uwabula amaka ya busuma ubwapwililila; cene tacali kabili tacili mukati ka mubili wa munofu ukulubula umubili wa munofu. Eico Lesa aacilingenye no kupeela ifwe Umwana Wakwe wine, uyo uwakweete ''umubili wa munofu uwa lubembu'' uwesu, no kubelelekwa konse ukucita ulubembu kuntu ifwe twakwata. Ukupusanako no muntu umbi onse, Kristu aacimfishe amatuunko yonse, nangu wene ukufilwa no kucita ulubembu kwali ukwingacitika pamo fye ngefyo ifwe tucita. Abena Roma 8:3 alondolola umusango wakwa Kristu uwa buntunse ngo ''mubili wa munofu wa lubembu''. Amavesi yanono intanshi, Paulo aasosele pafyo mu mubili wa munofu ''tamwaikala icintu icisuma nakalya'', kabili ifyo umubili wa munofu mu cifyalilwa ulwiisha ukunakila kuli Lesa (Abena Roma 7:18-23). Mu mashiwi aya cene cili icakupeshamano no kucila pa kubelenga ukuti Kristu aalikwete ''umubili wa munofu uwa lubembu'' muli Abena Roma 8:3. Cene cali ni pamulandu wa ici, no kucimfya kwakwe pa mubili wa munofu ulya, epo ifwe twakwatila inshila ya kubutuka ukufuma ku mubili wesu wa munofu; Yesu aishiibe bwino palwa lubembu lwa musango wakwe wine. Wene inshita imo aitilwe nga ''Kasambilisha Musuma'', mu kulanda ukuti wene aali ''umusuma'' kabili uwa musango uwapwililila. Wene ayaswike: ''Bushe mulandu nshi iwe waitila ine umusuma? Takuli umusuma nakalya kano fye umo, ulya ni, Lesa'' (Marko 10:17,18). Pa nshita imbi, abantu baatendeke ukushimika ubunte bwa bukulu bwakwa Kristu pamulandu wa kukoonkana kwa fisungusho ifyalumbuka fintu wene aacitile. Yesu taanonkele pali ici ''pantu wene aishiibe fyonse, kabili taakabiile ukuti umuntu alingile ukushimika ubunte palwa muntu: pantu wene aishiibe ico icali mu muntu'' (Yohane 2:23-25, Baibele wa ciGreek). Pamulandu wa kwishiba kwakwe ukukalamba palwa musango wa muntunse (''wene aishiibe fyonse'' palwa ici), Kristu taalefwaya abantu ukulumbanya wene umwine mu nsambu shakwe, pa kumona ukuti wene aishiibe ifyo ububi bwa musango wakwe bwaali.