Ifishinte Fya Muli Baibele Appendices & Indexes 1: Amashiwi Mu Bwipi Aya Masambilisho Yatuntulu Aya Muli Baibele | 2: Imibeele Yesu Ku Kusambilila Icine Ca Muli Baibele | 3: Ukupalama Kwa Kubwela Kwakwa Kristu | 4: Ubupingushi Bwakwa Lesa |
Appendix 3: Ukupalama Kwa Kubwela Kwakwa KristuAmashiwi yakwa Kristu muli Mateo 24:36 yabiika cene pa mbilibili ukuti ifwe tatwakeshibe nakalya inshita bwino bwino iya kubwela kwakwe kwa cibili: ''Palwa bushiku bulya na ora ulya takuli umuntu uwaishiba, iyoo, nangu ni bamalaika ba mu mulu, lelo Tata eka'' (pashanya Imilimo 1:7). Lelo, lintu abasambi baipwishe Yesu, ''Bushe cinshi cikaba icishibilo ca kwisa kwenu?'' (Mateo 24:3), wene taebele bene ukuti ilipusho lyabo talyali ilishingaasukwa. Wene icine cine aapeele bene ifishibilo ifyali no kumoneka mwi sonde ukutangilila fye ukubwela kwakwe. Yesu tekuti apeele ifi kano wene nga aafwaile inkulo intu ileikala intanshi fye ya kwisa kwakwe ukuba na maka ya kwishiba bwino ukuti bene icine cine baleikala mu ''nshiku sha kupelekesha''. Kuli umulandu wa kusubila no kutetekela ukuti ifwe tuli muli shilya fye inshiku sha kupelekesha. THE SIGNS OF CHRIST'S COMING IFISHIBILO FYA KWISA KWAKWA KRISTU Muli Mateo 24 na Luka 21, Yesu aasosele palwa nshita lintu 1) Kukaba bakasesema ba bufi ukuitunga ukuba Kristu 2) Ubulwi ne misoka fikeesula mwi sonde 3) ''Kabili kukaba ifipoowe, ne fikuko, ne finkukuma'' 4) Kukaba ukuluba ukufuma ku cine 5) Imitima ya bantu ikapomponteka muli bene ku mwenso pamulandu wa musango wa fintu ukutiinya pa calo ca mushili; ''ukusakamikwa palwa ifyo ifileisa mwi sonde'' (Luka 21:26 N.I.V.). Cene cili ca cine ukuti isonde inshiku shonse lili llyashingulukwa ne cipimo icilekula lyonse ica mafya ya musango uyu. Yesu icine cine aali uwaibukila palwa ici; eico cene cili icalinga ukwelenganya ukuti wene aalesosa palwa nshita lintu amafya aya yakaba ayakalamba icakuti yene yakatiinya icalo ca mushili ukonaika. Tekuti kube ukutwishika, kuli kamona we sonde onse uutontonkanya, ukuti ifi icine cine efili umusango ulipo. Ukwenekela kwa cipeshamano ukwa musango wa buntunse uwa cifyalilwa no kukaana kwauko ukusuminisha inshita yesu, kwalenga cene ukukosa pali ifwe ukwishiba icituntulu ca ici. Icalakonkapo cili ciputulwa fye ca cishininkisho icilipo ico icalangilila ifyo amashiwi yakwa Yesu yalepokelela ukufikilishiwa nomba: 1) Mupepi fye mu calo conse icikalamba muli ibumba ilyakosa ilya babufi na bafisungusho abo abatungulula abantu panuma yabo. 2) Ifishinka ifyalakonkapo fyalangilila ifyo ubwafya bwa bulwi mu kupeshamano bulekula - nangu fye ukuboombela pamo kwa bantunse ukucila ku kale kulecincintila bwene:
(Intulo: Isukulu lya Masambililo Palwa Fikansa, ilya pe Sukulu likalamba lya Landani [Institute Of Conflict Studies, University Of London]) 3) Amafya ayakalamba palwa cipoowe ne cikuko yalishibikwa bwino bwino kuli ifwe bonse. Ubulwele bwa A.I.D.S. buli nomba e cikuko icakulisha mwi sonde lyonse ico icaishibikwa. Cene ciletiinya ukuceefya nganshi ubwingi bwa bantu mwi sonde mu nshita iitali. Ukufumyako amashiwi yakwa Yesu muli Mateo 24 na Luka 21, kuli amashiwi yambi ayengi ayo ayakuminisha ifinkukuma ku kubwela kwakwa Kristu: Esaya 2:19-22; Esekiele 38:20; Yoele 3:16; Hagai 2:7; Sekaria 14:3,4. Umusango wa finkukuma uwapalanako mu nshiku ishi ifilecitika mu fifulo ifyabula ukwenekelwa pamo no kulufya kwa mweo ukushabala akubako uko ukulefumamo, kuti walanga ukuti ifwe twatendeka ukumona ukufikilishiwa kwa cishibilo ca finkukuma pamo. Ifishinka ukukuma ku finkukuma, ifyacitwa ne Ciputulwa ca Mukati ica Buteeko bwa Amerika (U.S. Government Department of the Interior), fileshininkisha pamo:
4) Ukuceefyako kwa kukonkomesha pa kucindama kwa kukonka Baibele bwino bwino pa kupokelela isambilisho lya cine kwaleta ukuluba ukufuma ku cine ca Baibele. Isambilisho palwa kwikatana kwa buntunse mu nshila shonse ilyo nomba ilileingila mu bantu lyalenga umusango uyu ukwendesha. 5) Ukufula kwa kufulumuka ukulemonwa monse mu bantu ba nomba e cishininkisho icakumanina palwa mwenso wa bantu pa fyakuntanshi. Abafyakusangasanga, abafyabunonshi na bafyampanga bonse basumina ukuti isonde tekuti litwalilile ngafintu lyene lili nomba. Ukupwa no kukowela kwa fyapacalo, ukukowesha umwela, bemba no mwapela umwela pamulu wa calo, ukubikapo no kutiinya kwa fikuko no bonaushi bwa fyanso ifikali fyonse fisonta ku bonaushi ubuleisa ubwe sonde ililipo. Lelo, Lesa alilaya ukuti ici tacakacitike nakalya (mona Cakulundapo 9). Pa kusunga icilayo cilya, Lesa afwile bwangu bwangu ukutuma Yesu ukucinja nganshi icalo ca mushili ici ukupitila mu kupampamika Ubufumu bwakwa Lesa pali cene. THE REVIVAL OF ISRAEL UKUBAPO LIBILI KWAKWA ISRAELE Yesu aapwishishishe ukutantika kwakwe ukwa fishibilo na mashiwi ayashipa: ''Elyo imwe mukamona Umwana wa muntu aleisa mwi kumbi na maka no bukata ubukalamba'' (Luka 21:27). Ivesi ilyakonkapo lilepeela fye ukukoselesha kuli balya abo ababatishiwa kabili abaleikala muli kampingu musuma kuntanshi yakwa Lesa: ''Lintu ifintu ifi fyatendeka ukwisa mu kupita (ekutiila nomba!), elyo lolesheni pamulu, no kwimya pamulu imitwe yenu; pantu ukulubuka kwenu kwapalama'' (Luka 21:28). Elyo Yesu aabikilepo icakulunda pa masesemo aya palwa kwisa kwakwe kwa cibili, mu musango wa mulumbe pamulandu wa cimuti ca mukunyu: ''Moneni icimuti ca mukunyu, ne fimuti fyonse; lintu nomba fyene fyalemba, imwe mwamona no kwishiba pa lwenu mwebene ukuti amainsa nomba yali mupepi. Ifyo fine imwe, lintu imwe mwamona ifintu ifi fyaisa mu kupita, imwe mwishibe ukuti Ubufumu bwakwa Lesa (eico kabili ukwisa kwakwa Kristu ukwa cibili) buli mupepi. Icine cine ine nalanda kuli imwe, inkulo iyi tayakapite fisuke fyonse fifikilishiwe'' (Luka 21:29-32). Ukupitila mu kumona kweesu kwa kubalula kwa fimena, ifwe twakwata amano ya kwishiba mu lusuba ukuti amainsa nangu ukucinja kwa nshita kuleisa; kabili eico lintu ''icimuti ca mukunyu'' catendeka ukubalula, ifwe tulingile ukukwata ukwibukila kumo kwine ukwakuti inkulo yesu ikamona ukwisa kwa cibili. Icimuti ca mukunyu e cishibilo muli Baibele pa luko lwakwa Israele (Yoele 1:7; Hosea 9:10; Yeremia 24:2 pashanya Esekiele 36:8). Eico icishibilo ici icaibeela palwa kubwela kwakwa Kristu cisontelela ku kubapo libili ('ukubalula') kwakwa Israele mu nshila imo. Ifilecitika ifyacipeshamano ifikumine ku kukula kwakwa Israele ukufuma pa nshita ya kupampamikwa kwakwe ngo luko mu 1948 icine cine fifwile ukuba fyakushininkisha mu mashiwi aya. A FUTURE INVASION OF ISRAEL UKUCANDILILWA KWAKWA ISRAELE UKWA KUNTANSHI Amasesemo ya muli Baibele ayengi yalondolola ukucandililwa ukukalanba ukwakwa Israele uko ukukacitika ukushinguluka inshita ya kubwela kwakwa Kristu. Amalumbo 83 yalondolola inko ishashinguluka Israele ukusanguka abaikatana pamo pa kulwa na wene, ukulanda ukuti ''Iseni, kabili lekeni ifwe tuputule bene ukufuma mukuba uluko, ukuti ishina lyakwa Israele lingaba ilishili lyakwibukishiwa libili nakalya...Lekeni ifwe tuipeele fwebene amayanda yakwa Lesa nge fikwatwa'' (Amalumbo 83:4,5,12). Mona ukuti ukucandililwa uku ukwakwa Israele ku nshiku sha kuntanshi kuli no kwisa lintu Abena Israele bali uluko. Eico ukubapo kwabo libili ngo luko ukulipo kuli cakubangilila icifwaikwa ica kucandililwa uku ukukalamba ukwa luko ukwa kupelekesha. Abasambi ba Baibele baaletunganya ukubapo libili kwakwa Israele ngo luko imyaka iingi intanshi kwene takulacitika (mona, pamo nga, ibuuku lyakwa John Thomas, 'Elpis Israel' ['Isubilo lyakwa Israele'], ilyalembelwe intanshi mu 1848. Ukulembwa libili kwa mulimo uyu kulesangwa ukufuma kuli bakasabankanya be buuku ili). Imibeele ya bakacandilila Israele intu yalondololwa mu Amalumbo 83 ili iyalingana bwino bwino ne mibeele ya benamupalamano bakwa Israele Abalungwana ba lelo. Bene batwalilila ukulanga ulupato lwabo ulushipwa pali Israele, ukufwaya Yerusalemu ukuba kuli bene abene ngo musumba wa Islamu, uwa mushilo. Amalumbo yatwalilila ukulondolola ifyo ulupato lwabo lukaputulwa pa kucilinganya kwakwa Lesa ukwa cipeshamano, ne cikafumamo cakuti Ubufumu Bwakwe bukapampamikwa isonde lyonse (Amalumbo 83:13-18). Amasesemo yambi ayengi yalondolola ukukonkana uku kumo kwine ukwa fikacitika: Ukucandililwa kwakwa Israele ku balwani bakwe Abalungwana, inko sha ku kapinda ka Kuso na bambi, ukukaleta ukucilinganya kwakwa Lesa ukupitila mu kubwela kwakwa Kristu ku kupampamika Ubufumu (pamo nga Esekiele amachapta 38-40; Daniele 11:40-45). Ukusambilila ukwashika palwa masesemo nga aya kwacita iciputulwa icacindama ica kukula kweesu kwa bumupashi bwangu fye panuma ya lubatisho. Sekaria 14:2-4 lili pakati ka ayo ayamwenekesha: ''Ine nkakolonganya inko shonse ku kulwa na Yerusalemu mu bulwi; no musumba ukapokwa (pashanya Luka 21:24), na mayanda yakonaulwa, na banakashi bakaceendwa...elyo Yehoba akaya kuntanshi, no kulwa ne nko shilya, ngafintu wene aalwile mu bushiku bwa bulwi (ekutiila Wene mu cisungusho akacilinganya imicitile ye sonde ngafintu Wene acita kunuma). Kabili amakasa yakwe yakeminina mu bushiku bulya pa lupili lwa Miolifi, ulo ululi kuntanshi ya Yerusalemu ku kabanga''. Ukucandililwa kwakwa Israele uku ukukalamba kuti kwacitika pa nshita yonse nomba, pa kumona ulubilo lwa kufula kwa micitile ya bulwi ne milimo ya kuteeka. Cene te cisuma ukutontonkanya ukuti ifwe tukalolela ukufika ku kucandilila pa kwasuka ku Mbila nsuma, ukusenda mu mano amashiwi yakwa Paulo: ''lintu bene bakalanda, Umutende no kwikala bwino; elyo ubonaushi bwa kupumikisha bwaisa pali bene...'' (1 Abena Tesalonika 5:1-3). Ifwe tatwakakwate amaka ya kushininkisha bwino bwino ilyo Kristu akabwela; ifwe twaishiba fye ukuti kwene kuli ukwakuminishiwa no kucandililwa kwakwa Israele ukufuma ku kapinda ka kuso, no kucandilila uku kwamoneka ukwapala ukucitika bwangu. Cene kuti caba cakuti kukaba ukucandililwa kwakwa Israele kumbi intanshi ya kulya ukwasoswa mu masesemo ayo ifwe twalandapo; lelo abasambi ba Baibele bali no kutwalilila ukulolekesha bwino bwino pa cifulo cakwa Israele. Ifwe twaishiba ukuti mu kupelekesha Lesa akacilinganya ukupitila mu makasa yakwa Kristu ukwiminina pa lupili lwa Miolifi. Cene cali ni pa lupili ulu fye epo Kristu aafumine pa kunina ukuya ku Mulu, kabili pali lwene epo wene akabwelela. ''Uyu Yesu umo wine, untu asendwa pa mulu ukufuma kuli imwe ukuya mu Mulu, ifyo fine akeesa mu musango uwapalana ngafintu imwe mwamona wene ukuya mu Mulu'', baMalaika baebele abasambi lintu bene baiminine pa lupili lulya, ukulolesha mu mulu pa kunina kwakwa Shikulu wabo ukuya mu mulu (Imilimo 1:9-12). Ifwe tufwile ukuba abalinganya mu kwishiba kweesu palwa kupalama kwa kubwela kwakwa Kristu. Amasesemo ukukuma ku fyakucitika mwi sonde ukushinguluka ukubwela kwakwe fyapeelwa ukucila pa kupampamika icitetekelo ca balya abo abaipeela kale abene kuli Kristu ukupitila mu lubatisho. Lelo, ukupalana ukwashininkishiwa pakati kafiko no musango we sonde ililipo icine cine kufwile ukuba icacilapo ku kwita balya abo abacili tabalasenda ulutampulo lulya, no kutuninkisha icitetekelo cesu pamo mu cishinka ca cebo cakwa Lesa icaputwamo. Ifwe tatufwile ukukoseleshiwa mu kunakila kuli Lesa ku mano ya mwenso wa kupalama kwa kwisa kwa cibili. Balya fye abo mu cishinka ''abatemwa ukumoneka kwakwe'' (2 Timote 4:8) e bakapokelela icilambu. Lelo ubwafya bwa cifulo cesu, ukwikala pa milomo fye ya nshita no buyo bwa bantunse ngafintu ifwe twaishiba bwene, tabulingile ukuleka ukupatikisha pali ifwe cila bushiku buntu ifwe twaikala. |