2.1 Duch Boży: Definicja

Ponieważ Bóg jest rzeczywistą, osobową istotą, którą cechują uczucia i emocje, należy oczekiwać, że będzie chciał podzielić się Swoimi pragnieniami i uczuciami z nami, Jego dziećmi oraz że będzie oddziaływał na nasze życie w sposób zgodny z Jego charakterem. Bóg dokonuje tego za pomocą swego "Ducha". Jeżeli chcemy poznać Boga i odczuwać ten aktywny związek z Nim, musimy poznać czym jest "Duch Boży" i w jaki sposób działa.

Trudne jest dokładne zdefiniowanie znaczenia słowa "Duch". Jeżeli będziemy na przykład na weselu, możemy powiedzieć: "Wesele odbywało się w duchu radości". Mamy wtedy na myśli, że była radosna atmosfera. Wesele było udane; ludzie elegancko ubrani, smaczne jedzenie, goście uprzejmi a panna młoda piękna itd. Wszystko to składało się na "ducha" tego wesela. Podobnie też Duch Boży sumuje wszystkie Jego cechy. Hebrajskie słowo przetłumaczone jako "Duch" w Starym Testamencie, znaczy dosłownie "tchnienie" lub "moc"; tak więc Duch Boży jest Jego tchnieniem, samą istotą Boga, odzwierciedlającą Jego umysł. Przykłady słowa "Duch" użytego do wyrażenia czyjegoś umysłu czy dyspozycji podane będą w rozdziale 5.

Nauką płynącą z Biblii jest pokazywanie, że myśli człowieka wyrażane są jego czynami (Prz 23:7; Mt 12:34); jeżeli się trochę zastanowimy nad naszymi czynami, stwierdzimy, że się to potwierdza. Myślimy o czymś, a potem to robimy. Nasz "duch" lub umysł może być odbiciem tego, że jesteśmy głodni i chcemy jeść. Widzimy banana w kuchni; wówczas pragnienie "ducha" jest przekształcone w działanie; sięgamy po banana i go zjadamy. Ten prosty przykład pokazuje, dlaczego hebrajskie słowo oznaczające "Ducha" oznacza zarówno tchnienie czy umysł jak i "moc". Nasz duch, nasza istota odnosi się do naszych myśli, więc też i do działań, które podejmujemy, aby te myśli wyrazić, Duch Boży jest tym samym lecz w o wiele chwalebniejszej skali. Jest to moc, za pomocą której ukazuje On Swoją istotę, Swoją skłonność i cel.

Moc Boga

W wielu fragmentach Duch Boży wyra"nie utożsamiany jest z Jego mocą. Aby stworzyć świat "Duch Boży unosił się nad wodami. Wtedy Bóg rzekł: Niechaj się stanie światłość. I stała się światłość" (Rdz 1:2,3). Duch Boży był mocą, za pomocą której wszystko np. światłość, zostało stworzone. "Duchem swym niebiosa przyozdobił, a ręka jego stworzyła węża skrętnego" (Job 26:13). "Słowem Pańskiem są niebiosa uczynione, a Duchem ust jego wszystko wojsko ich" (Ps 33:6). Duch Boży opisany jest więc jako

Jego tchnienie

Jego słowo

Jego ręka.

Jest to więc Jego moc, za pomocą której osiąga On rzeczy. Tak więc wierzący rodzą się ponownie dzięki Jego woli (J 1:13), co dokonuje się przez Jego Ducha (J 3:3 -5). Duch powoduje działanie Jego woli. Gdy mowa jest o całym stworzeniu naturalnym, czytamy: "Gdy wysyłasz ducha twego, stworzone bywają, i odnawiasz oblicze ziemi" (Ps 104:30). Ten Duch/moc jest zarówno tym, co utrzymuje wszystko jak i środkiem służącym do ich stwarzania. Można łatwo sądzić, że nasze tragiczne życie toczy się bez aktywnego udziału Ducha Bożego. Job, który, zmęczył się tym życiem, pouczony został przez innego proroka: "Je"liby obrócił przeciwko niemu serce swoje, a ducha jego, i dech jego do siebie wziął: zginęłoby wszelkie ciało społu, a człowiekby się do prochu nawrócił" (Job 34:14, 15). Znajdując się w podobnej depresji Dawid prosił Boga o dalsze podtrzymanie go tym duchem tzn. o zachowanie jego życia (Ps 51:12).

Dowiemy się w rozdziale 4.2, że duch, który został nam i całemu stworzeniu przekazany jest tym, co podtrzymuje nasze życie. Mamy w sobie "ożywiające tchnienie życia" (Rdz 7:22) przekazane nam przez Boga w chwili urodzenia (Ps 104:30; Rdz 2:7). Czyni to go tym " od którego zależy życie wszystkich istot na ziemi" (Lb 27:16) por. z Hbr 12:9). Ponieważ Bóg jest siłą życiową, która podtrzymuje całe stworzenie, Jego Duch obecny jest wszędzie. Dawid wiedział, że przez swego Ducha Bóg jest stale z nim, gdziekolwiek by nie poszedł oraz że przez tego Ducha/moc znał On każdy zakątek myśli i umysłu Dawida. Duch Boży jest więc środkiem, za pomocą którego obecny jest On wszędzie, choć sam znajduje się w niebie.

"Tedy znasz siedzenie moje, i powstanie moje,

Wyrozumiewasz myśli moje z daleka, ...

Dokąd ujdę przed duchem twoim a dokąd

przed obliczem twojem ucieknę? abym mieszkał

na końcu morza. I tamby mię ręka twoja

prowadziła (tzn. przez Ducha)" (Ps 139:2,7,9,10).

Prawidłowe zrozumienie tej myśli przedstawia nam Boga jako aktywną, pełną mocy istotę. Wielu ludzi wychowało się mając niejasną "wiarę" w Boga. W rzeczywistości "Bóg" jest tylko konceptem w ich umyśle. Zrozumienie prawdziwego Boga i Jego dosłownej obecności wszędzie wokół nas, dokonywanej poprzez Jego Ducha może mieć wpływ na całkowitą zmianę naszego życia. Otoczeni jesteśmy tym Duchem, jesteśmy stałymi świadkami Jego działania, które objawia nam Bóg. Dawid stwierdził, że przekracza to możliwości naszego pojmowania: "Zbyt dziwna jest dla mnie Twa wiedza, zbyt wzniosła: nie mogę jej pojąć" (Ps 139:6). Jednakże taka wiedza pociąga za sobą odpowiedzialność. Musimy przyjąć, że nasze myślenie i działanie są całkowicie otwarte dla Boga. Gdy zastanawiać się będziemy nad sobą i naszym położeniem przed Bogiem, zwłaszcza przed przyjęciem chrztu, musimy o tym pamiętać. Pełne majestatu słowa do Jeremiasza odnoszą się i do nas: "Czy może się człowiek ukryć w zakamarkach, tak bym go nie widział? - Wyrocznia Jahwe. Czy nie wypełniam nieba i ziemi?" (Jr 23:24).

Duch Święty

Jak widzimy pojęcie Ducha Bożego jest pojęciem szerokim; jest to jego umysł i usposobienie jak i moc, za pomocą której wprawia On swe myśli i działania. "Albowiem jako On ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego" (Prz 23:7); i tak też Bóg jest Jego myślami i w tym sensie jest On Jego duchem (J 4:24), ale nie znaczy to, że Bóg nie jest osobą (zob. Dygresja 1). Aby ułatwić nam zrozumienie wielkości Ducha Bożego czasami czytamy o Jego "Duchu Świętym".

Termin Duch Święty używany jest prawie wyłącznie w Nowym Testamencie. W angielskiej Biblii A.V. używany jest często termin "Holy Ghost", ale powinien on być też przetłumaczony jako Duch Święty jak to czyni się we współczesnych wersjach. Jest on równoważny zwrotowi używanemu w Starym Testamencie "Duch Boży" lub "Duch Pana". Wynika to jasno z fragmentów takich jak Dzieje Apostolskie Rozdz. 2, które obrazują wylanie Ducha Świętego na Apostołów w dniu Zielonych Świąt. Piotr wyjaśnił, że było to spełnieniem proroctwa Joela, w którym opisane to jest jako wylanie "Ducha mojego (Boga)" (Dz 2:17). W czwartym rozdziale Ewangelii według św. Łukasza czytamy w pierwszym wersecie, że Jezus "Pełen Ducha Świętego" powrócił znad Jordanu; dalej w tym samym rozdziale Jezus mówi, że jest to spełnienie się proroctwa Izajasza, rozdział 61 "Duch Jahwe, Pana, nade mną". W tych dwóch przepowiedniach (jak i wielu innych) Duch Święty oznacza to samo, co "Duch Boży" w Stary Testamencie.

Warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób Duch Święty porównywany jest z mocą Bożą w następujących fragmentach:

- Duch Święty zstąpi na ciebie (Marię) i moc Najwyższego osłoni cię.

- Moc Ducha Świętego... mocą znaków i cudów, mocą Ducha Świętego (Rz 15:13,19)

- Nasze głoszenie Ewangelii... dokonało się... przez moc i przez Ducha Świętego (1Tes 1:5)

- O obietnicy Ducha Świętego zesłanego uczniom mówi się jako o uzbrojeniu "mocą z wysoka" (Łk 24:49)

- Sam Jezus był tym, którego "Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą" (Dz 10:38)

- Paweł mógł poprzeć to, co głosił niezaprzeczalną mocą Boga: "A mowa moja i moje głoszenie nauki... były ukazywaniem ducha i mocy" (1Kor 2:4).